کرمان رصد -

ایسنا/کرمان نویسنده و پژوهشگر حوزه آب گفت: در چهار شهرستان شرقی استان کرمان یعنی بم، نرماشیر، فهرج و ریگان بیش از 464 رشته قنات وجود دارد که در سال های اخیر به دلیل تغییر اقلیم، حفر چاه های غیرمجاز، جابه جایی قنات، سیل، زلزله و بسیاری موارد دیگر این قنوات از بین رفته اند.
"محمد برشان" هشتم خردادماه در جلسه هماهنگی و برنامه ریزی ثبت باغشهر جهانی بم اظهار کرد: تمدن بم در جهان جایگاه منحصر به فردی دارد و قنوات که جزو تمدن بزرگ بشری هستند اما تاکنون به آن ها پرداخته نشده است.
وی افزود: در واقع این سازه ها شاهکارهای آب در استان کرمان هستند و بدون استفاده از هرگونه انرژی آب را از سطوح پایین زمین و بیشتر در قلب کویر از خاک بیرون می آورند.
برشان تصریح کرد: استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی، کمبود نزولات جوی در مقیاس سالانه و همچنین عدم مدیریت و رسیدگی به قنات های موجود در دشت کرمان موجب خشک شدن تعداد زیادی از آنها و یا کم آب شدن تعدادی دیگر شده است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه آب با اشاره ساختار منحصر به فرد قنات گفت: قنات ها شامل مادرچاه و تعدادی میله چاه، کوره یا جوی قنات و مظهر است که طول هر قنات بستگی به شیب زمین دارد و با توجه به تعداد زیاد قنات های بم بیش از 20 مُقنی در شهرستان داریم که حرفه خود را به صورت موروثی و تجربی از زمان بچگی انجام داده اند.
وی افزود: دبی قنوات بم از جمله بزرگ ترین شاخص های مهم این قنوات است و هیچ قناتی شبیه به قنات دیگر نیست. همچنین در هیچ جای دنیا نمی توان قناتی را پیدا کرد که در این خشکسالی 360 لیتر در ثانیه دبی آب داشته باشد .
برشان تصریح کرد: در چهار شهرستان شرقی استان کرمان یعنی بم، نرماشیر، فهرج و ریگان بیش از 464 رشته قنات وجود دارد که در سال های اخیر به دلیل تغییر اقلیم، حفر چاه های غیرمجاز، جابه جایی قنات، سیل، زلزله و بسیاری موارد دیگر این قنوات از بین رفته اند.
وی تصریح کرد: بیشترین خسارت را قنوات شهرستان های فهرج و نرماشیر دیده اند که در آینده ای نزدیک نواقص بزرگ و ناهنجاری را شامل می شود و حاشیه نشینی را در پی خواهد داشت.
برشان بیان کرد: آب اساس زندگی است و از آن جا که در ایران با اَبرچالش و بحران خشکسالی روبه رو هستیم و فقیر، غنی و سیاستمدار نمی شناسد بنابراین حفظ قنوات باعث می شود روستاییان به شهرها مهاجرت نداشته باشند.
این پژوهشگر حوزه آب ادامه داد: پروسه ثبت ملی تمدن قنوات در حال رقم خوردن است که بعد از ثبت جهانی اهرام ثلاثه مصر بزرگترین پروسه به شمار می رود و بار سنگین جهانی و مهمی بر عهده ماست .
وی بیان کرد: بحث کوچه باغ ها برای اولین بار در گناباد ثبت ملی شد و ما نیز باید کوچه باغ های بم و بروات و قنوات را در بحث گردشگری قرار داده و آن ها را گسترش دهیم.
به گفته برشان مهمترین موردی که قنات را از چرخه توجه خارج کرده، مدیریت قناتی و مقنی گری است زیرا مقنی ها جزو محروم ترین قشر جامعه اند که حتی بیمه نیستند.
وی با اشاره به اینکه قنات جزو عرصه هایی است که هنوز تکنولوژی به آن وارد نشده که باید به آن توجه کرد، افزود: قناتی که کم آب می شود حقابه داران به فکر جابه جایی آن می افتند و باید زمانی که مجوز حفر چاه به این حقابه داران داده می شود آب چاه حتما وارد مادر چاهی که آب آن فروکش کرده شود تا قنات از بین نرود.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه آب اظهار کرد: در استان کرمان شهرستان بم به عنوان پایلوت قناتی و شهرستان نرماشیر به عنوان پایلوت مقنی گری معرفی شده که به زودی جشن ملی تمدن قنوات و معرفی مقنی ها را برگزار می کنیم.
وی تصریح کرد: به زودی پیوند برادرخواندگی بین مقنی گران نرماشیر و اردکان یزد برقرار می شود زیرا بسیاری از مقنی گران که در قدیم در بم کار می کردند، یزدی بوده و در این مکان ماندگار شده اند .
انتهای پیام