بزرگنمايي:

کرمان رصد - عصر ایران /متن پیش رو در عصر ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
تیر 1403 در یک جمله ناکامی اصول گرایان در انتخاباتی بود که در مرحله اول آن نیمی از مردم شرکت نکردند در حالی که قبلا در مشارکت پایین برنده می شدند و در مرحله دوم بخشی از همان مردم از بیم تنش بیشتر به صحنه آمدند.
مهرداد خدیر| تمام چهارمین ماه سال کهنه (تیر 1403 خورشیدی) متأثر از انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری بود. انتخاباتی که به خاطر سقوط بالگرد حامل حجت الاسلام رییسی یک سال زودتر برگزار شد و این تنها تفاوت نبود چرا که اگر بنا بر برگزاری انتخابات در خرداد 1404 بود بعید بود روال 1400 تغییر کند و نامزدی تأیید شود که بتواند رییس جمهوری مستقر را کنار زند.
نیمۀ تیر 1403 و در مرحلۀ دوم انتخابات ریاست جمهوری در حالی مسعود پزشکیان نهمین رییس جمهوری ایران شد که در همان مرحلۀ اول که یک هفته قبل‌تر (‌8 تیر‌) برگزار شد هم اگر تنها دو میلیون نفر بیشتر شرکت کرده و به او رأی داده بودند حد نصاب (‌50 درصد آرای شرکت کنندگان به اضافۀ یک) را به دست آورده بود. در غیاب باقر قالیباف که برای چهارمین مرتبه طی 19 سال لب آب رفته و تشنه بازگشته بود بخش از ایرانیانی که اعتراض خود را هشتم تیر با شرکت نکردن ابراز داشته بودند هفته بعد نگران شدند با روی کار آمدن کاندیدای اقتدارگرا- ضد توسعه (‌سعید جلیلی) وضعیت بدتر شود و در دو گانه پزشکیان- جلیلی نه از حب اولی که از بغض دومی به پزشکیان رأی دادند.
غیبت نیمی از واجدان شرایط رأی دادن در مرحله اول و رأی به پزشکیان در مرحله دوم برای رییس جمهور نشدن نامزد جبهه موسوم به انقلاب آشکارا حامل این پیام بود که دوران سه ساله خالص سازی به نتیجه نرسیده و ایران بزرگ تر از یک اقلیت 20 درصدی است که از انتخابات هم تنها پوسته‌ای باقی گذاشته بود چندان که در 1400 هر که را که احتمال رأی‌آوری داشت به بهانه‌ای حذف کردند تا مرحوم رییسی مانعی برای ریاست جمهوری نداشته باشد!
در تیر 1403 رأی‌دهندگان در حالی در مرحلۀ دوم اضافه شدند که تلویزیون ایران‌اینترنشنال و برخی رسانه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان و یکی دو کانال تلگرامی یک لحظه هم از دعوت به تحریم و رأی‌ندادن فروگذار نکردند و به بیان دیگر عملا و کاملا به سود سعید جلیلی عمل کردند و حتی بعید نیست اگر نگران فحاشی رفقاشان به خاطر رأی‌دادن نمی‌بودند به جلیلی رأی هم می‌دادند تا به قول خودشان چند ماه بعد که ترامپ بازگردد کار یک‌سره شود!
 پرهیز قالیباف و جلیلی از انصراف به سود هم در پیروزی پزشکیان تأثیر داشت چرا که اگر جلیلی به سود قالیباف کنار رفته و قالیباف به مرحله دوم راه می‌یافت شاید بسیاری از رأی به پزشکیان به قصد رأی سلبی منصرف می‌شدند و اگر قالیباف به سود جلیلی در همان مرحله اول کنار می رفت چه بسا آرای او به جانب جلیلی سوق داده می شد هر چند برخی معتقدند به عکس همان مرحله اول پزشکیان رییس جمهوری می شد چون در نگاه بیرونی لایه‌های غیر سیاسی قالیباف به پزشکیان نزدیک‌تر بود.
 اصول‌گرایی رادیکال ایرانی در تیر 1403 تنها انتخابات را نباخت بلکه نشان داد چندان شیفته قدرت است که حاضر به انصراف برای تحقق اهداف خود نیست و مناسبات تغییر دموکراتیک درون ساختاری تعیین کننده است.
به همین خاطر بعضی خشم خود را متوجه شورای نگهبان کردند چون می‌پنداشتند اگر پزشکیان از ابتداد تأیید نشده بود در غیاب او یکی از خودشان ولو با مشارکت پایین رییس جمهور می‌شد!
 مهم‌ترین حربه تبلیغاتی دو رقیب صوری که تا پایان نماندند (‌زاکانی و قاضی زاده هاشمی) هم این بود که می‌گفتند درصدد تشکیل دولت سوم روحانی است و این انگ به خاطر حضور پررنگ دو وزیر او ( جواد ظریف و آذری جهرمی) در فعالیت‌های انتخاباتی بود. دو وزیری که سهم درخوری از پیروزی نگرفتند و پایان سال هر دو بیرون از دولت اند!
 اشتباه محاسباتی دیگرشان این بود که تصور می‌کردند آرای شرکت‌کنندگان در تشییع جنازه رییس جمهور فقید به صندوق کسی ریخته خواهد شد که خود را ادامه دهنده راه او معرفی کند منتها عملا همراهان رییسی حذف شده بودند و آن دو نفر باقی مانده (‌زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی) هم مانند وزیران او به رییس جمهور فقید نزدیک و شبیه نبودند و جلیلی هم سایه‌نشین بود. از این واقعیت هم غافل بودند که صندوق، همان تابوت نیست. تشییع را باید با تشییع مقایسه کرد و انتخابات را با انتخابات. رقابت بر سر این که کدام یک ادامه‌دهندهٔ راه رییس جمهور فقید است این ادعا را از اثرگذاری انداخت.
شانه خالی کردن نامزدهای اصول‌گرا از طرح‌های واپس‌گرایانه‌ای چون نور (علیه زنان) و صیانت (‌علیه آزادی اینترنت) نشان داد خودشان می‌دانند این کارها ضد رای است. طبعا بخشی از زنان و دختران ایرانی که مورد اهانت قرار گرفته و در مرحله اول رأی نداده بودند جمعۀ بعد که خطر را نزدیک دیدند به صحنه آمدند و بی‌شک یکی از عوامل پیروزی پزشکیان شدند. صریح‌تر: دکتر مسعود پزشکیان را زنان و دختران ایران به ریاست جمهوری رساندند. همان‌ها که به اسم نور مورد اهانت قرار گرفته بودند و پزشکیان هم کل طرح را با نسبت دادن به باطوم نفی کرد و گفت: «ما را به سیاهی می‌رسانَد».
اگرچه روی کار آمدن دونالد ترامپ و منع پزشکیان از مذاکره مهم‌ترین راهبرد او را به محاق برده و برای رفع فیلترینگ به مانع شورای عالی فضای مجازی خورده و رسما و علنا گیر افتاده اما تا اینجا با امتناع از ابلاغ و اجرای قانون حجاب مهم‌ترین پایگاه اجتماعی رأی دهنده را از پشیمانی بازداشته اگرچه روند تصاعدی قیمت دلار و سکه فضایی از نومیدی را حاکم کرده و پزشکیان به حای تکرار ادبیات رسمی ناگزیر است طرحی نو دراندازد چرا که در اولین پیام بین‌المللی بعد از پیروزی گفته بود برنامه او حول اصلاحات و تقویت وحدت ملی و تعامل سانده با جهان مورد اعتماد هم وطنانی قرار گرفت که از وضعیت کلی کشور نگران بودند.
بازار
درباره اتفاقات بعد به مناسب های خود در مرور ماه های آینده باید نوشت. تیر 1403 در یک جمله ناکامی اصول گرایان در انتخاباتی بود که در مرحله اول آن نیمی از مردم شرکت نکردند در حالی که قبلا در مشارکت پایین برنده می شدند و در مرحله دوم بخشی از همان مردم از بیم تنش بیشتر به صحنه آمدند. در حالی که امید چندانی هم نبسته بودند و گاه با خود زمزمه می کردند برای رفع نگرانی تبعات افزیش قیمت حامل های انرژی به صحنه آمده و اختیار بیشتری ندارد.