بزرگنمايي:

کرمان رصد - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
گفت‌وگوی 90‌دقیقه‌ای “ترامپ” و “پوتین” بر سر پایان جنگ اوکراین با واکنش و اعتراض سران اروپا روبه‌رو شد

جنگ اوکراین یکی از پرونده‌هایی است که از زمان ورود مجدد ترامپ به کاخ‌ سفید مورد نظر تحلیلگران و ناظران بین‌المللی بوده و از سوی دیگر، سیاستمداران آمریکایی به‌خصوص در طیف دموکرات‌ها، نگران اقدامات محافظه‌کاران بوده‌اند. واقعیت غیرقابل انکار این است که بخش اعظمی از توان نظامی، اطلاعاتی و سیاسی دولت بایدن طی 4 سال گذشته صرف پرونده اوکراین شد و او تمام‌قد سعی کرد با ارائه انواع و اقسام حمایت‌ها،کی‌یف را در مقابل حملات روسیه، سرپا نگه دارد اما حالا با روی کار آمدن ترامپ نه‌ تنها نگرانی در مورد مدل حمایت او و تیمش از اوکراین روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند بلکه این نگرانی حالا پس از اولین گفت‌وگوی تلفنی پوتین و ترامپ به بالاترین حد خود رسیده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پس از گفت‌وگوهای تلفنی خود با رؤسای‌جمهوری روسیه و اوکراین به خبرنگاران در کاخ ‌سفید گفت که احتمالاً با پوتین در عربستان سعودی دیدار و محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور نیز در این دیدار شرکت خواهد کرد. ترامپ همچنین درباره سفر به اوکراین گفت: در تماس تلفنی با زلنسکی قول سفر به اوکراین را ندادم بلکه وزیر خزانه‌داری‌ را به اوکراین اعزام کرده‌ام تا از بازگشت پول‌های‌مان اطمینان حاصل کند! رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین درباره پیوستن اوکراین به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز گفت که پیوستن اوکراین به «ناتو» عملی نیست و پیش‌بینی می‌کنم در آینده‌ای نزدیک جنگ در اوکراین متوقف شود. ترامپ همچنین گفت که اوکراین نمی‌تواند همه اراضی از دست رفته خود را پس بگیرد ولی ایالات‌متحده همچنان به اوکراین کمک خواهد کرد و ما می‌خواهیم آن را تضمین کنیم.
ترامپ درباره تماس تلفنی خود با پوتین و زلنسکی گفت که گفت‌وگو با پوتین بیش از یک ساعت به طول انجامیده و گفت که با پوتین و زلنسکی گفت‌وگو کردم، آنها خواهان صلح هستند و پوتین می‌خواهد، جنگ پایان یابد و ما به سرعت در این زمینه کار خواهیم کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر با انتقاد تلویحی از دولت جو بایدن اعلام کرد که اگر من رئیس‌جمهور بودم، جنگ در اوکراین اتفاق نمی‌افتاد. ترامپ با بیان اینکه مطمئن است مذاکرات با محوریت اوکراین موفقیت‌آمیز خواهد بود، گفت: «همان‌طور که با پوتین توافق کردیم، قصد داریم کشته شدن میلیون‌ها نفر در جنگ روسیه و اوکراین را متوقف کنیم.
او همچنین اعلام کرده که از مارکو روبیو وزیر امور خارجه، جان رتکلیف مدیر سیا، مایکل والتز مشاور امنیت ملی و استیو ویتکاف فرستاده ویژه خود در خاورمیانه درخواست کرده تا تلاش‌های خود برای مذاکره با روسیه پیرامون اوکراین را چند برابر کنند.
گفت‌وگو با زلنسکی
به موازات این روند باید توجه شود که ترامپ پس از گفت‌وگوی تلفنی با پوتین با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین صحبت سپس اعلام کرد که «گفت‌وگو با زلنسکی بسیار خوب پیش رفت و او نیز مانند ولادیمیر پوتین می‌خواهد صلح برقرار شود. ما در مورد موضوعات مختلف مربوط به جنگ بحث کردیم اما امیدوارم نتایج دیدار زلنسکی با وزیر خارجه ما (آمریکا) در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ مثبت باشد؛ چراکه زمان توقف این جنگ فرا رسیده، جایی که مرگ و ویرانی عظیم و کاملاً غیرضروری رخ داده است».
همزمان با اظهارنظرهای ترامپ درباره گفت‌وگو با زلنسکی، دفتر ریاست جمهوری اوکراین نیز اعلام کرد که تماس تلفنی ترامپ و زلنسکی یک ساعت به طول انجامیده سپس زلنسکی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «گفت‌وگوی معناداری» با ترامپ داشته و طرفین درباره راه‌های پایان دادن به جنگ در اوکراین رایزنی کرده‌اند.
مذاکره دوجانبه؟
آنچه در مورد گفت‌وگوی یک‌باره ترامپ و پوتین سپس گفت‌وگوی او با زلنسکی باید مدنظر قرار بگیرد این است که او به‌ نوعی سعی دارد تا اوکراین را به گوشه رینگ بیندازد. او صراحتاً اعلام کرده که پیوستن اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) دور از ذهن است و در جای دیگر گفته که کی‌یف نمی‌تواند همه اراضی از دست رفته خود را پس بگیرد ولی ایالات‌متحده همچنان به اوکراین کمک خواهد کرد!
این بندبازی سیاسی که ترامپ آن را در مورد اوکراین تدارک دیده، نشان می‌دهد که ایالات‌متحده و دولت جدید تحت هدایت ترامپ علناً قصد دارد تا یک معامله مشخص را اجرایی کند. در این خصوص کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید پس از گفت‌وگوی ترامپ با پوتین و زلنسکی صراحتاً به خبرنگاران اعلام کرد که او (ترامپ) استاد هنر معامله است. او معامله‌گر آمریکاست و نشان داده که می‌تواند با متحدان و حتی با دشمنان ما در سراسر جهان مذاکرات موفقی داشته باشد.
از سوی دیگر دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم اعلام کرد که رؤسای جمهور روسیه توافق کردند که بر یک نشست جداگانه تمرکز کنند و دستورات مربوطه به دستیاران داده شود. پسکوف همچنین اظهار کرد: مقدمات تشکیل یک گروه مذاکره‌کننده برای گفت‌وگو با آمریکا نیز آغاز شده است اما سخنگوی کرملین تصریح کرد که هنوز توافقات مشخصی در مورد سفر نمایندگان آمریکا به روسیه وجود ندارد.
سخنگوی کرملین همچنین گفت که از نگاه پوتین و ترامپ، دستیابی به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز در اوکراین امکان‌پذیر است اما توافقی بر سر آتش‌بس پیش از دیدار پوتین و ترامپ وجود ندارد. پسکوف همچنین گفت: موضوع به رسمیت شناختن کریمه و چهار منطقه جدید روسیه در گفت‌وگوی پوتین و ترامپ مطرح نشد. او همچنین گفت که موضوع لغو یا کاهش تحریم‌ها علیه روسیه در تماس تلفنی پوتین و ترامپ مطرح نشد اما روسیه تحریم‌ها را غیرقانونی می‌داند و با آنها مخالف است.
اروپا نگران است!
اگر مواضع ترامپ همچنین اظهارات سخنگویان کاخ سفید و کرملین را در کنار یکدیگر قرار دهیم به وضوح می‌بینیم که روسیه و ایالات‌متحده در حال سروشکل دادن یک محفل صرفاً دوجانبه برای گفت‌وگو درباره جنگ اوکراین و پایان دادن به آن هستند. واقعیت غیرقابل انکار این است که ترامپ نه ‌تنها حالا بلکه در کمپین‌های انتخاباتی خود به صورت عریان از سیاست بایدن و دموکرات‌ها در قبال جنگ اوکراین انتقاد کرده و هم‌اکنون با استقرار در اتاق بیضی کاخ سفید به دنبال آن است که این مجادله را به نفع خود و با یک «تیتر بزرگ» به پایان برساند.
ترامپ اساساً به دلیل تبعیت از سیاست محافظه‌کارانه همچنین به دلیل پیروزی از «دکترین مونرو» به دنبال آن بوده و هست که بر مسائل داخلی تمرکز کند و به بیانی گویاتر هزینه‌های خارجی ایالات‌متحده را کاهش دهد. او معتقد است که آمریکا بیش از اندازه برای اوکراین هزینه کرده و حالا باید اروپایی‌ها در این راه از جیب خودشان برای امنیتی که مدنظر دارند، خرج کنند!
بر همین اساس اگرچه اتحادیه اروپا یک بار در میانه سال‌های 2017 تا 2021 از ترامپ بابت هزینه عضویت در ناتو و مسائل اقتصادی و… زخم خورده بود اما حالا آنها به این نتیجه رسیده‌اند که واشنگتن به دنبال آن است تا اروپا را در مذاکرات اوکراین کنار بگذارد و خود در یک سوی میز بنشیند و در طرف دیگر روس‌ها حاضر باشند. همین موضع باعث شده تا زلنسکی نسبت به اظهارات ترامپ واکنش نشان دهد و گفته است که «به‌ عنوان یک کشور مستقل نمی‌توانیم بپذیریم که هیچ توافقی بدون حضور ما انجام بگیرد. من این موضوع را به طور واضح به شرکای‌مان اعلام کرده‌ام. هرگونه مذاکره دوجانبه درباره اوکراین (و نه درباره مسائل دیگر) بدون حضور ما غیرقابل قبول است».
با این وضعیت، حالا کشورهای مستقر در قاره سبز نسبت به این روند و حتی گفت‌وگوی ترامپ و پوتین واکنش نشان داده‌اند. به‌ عنوان مثال کریستف گومارت، رئیس سابق اطلاعات نظامی فرانسه و رئیس کمیته امنیت و دفاع پارلمان اروپا اعلام کرده که اروپا باید به ‌عنوان یکی از اجزای اصلی در مذاکرات صلح اوکراین، مشارکت داشته باشد.
آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز اعلام کرد که «نباید صلحی در اوکراین بدون حضور اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها برقرار شود؛ چراکه یک صلح ساختگی هیچ سودی نخواهد داشت. صلح ساختگی نه برای مردم اوکراین و نه برای ما در اروپا یا ایالات‌متحده امنیت پایدار به ارمغان نخواهد آورد».
همچنین کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده که اگر اوکراین در برابر شرایط توافق صلح منعقد شده بین روسیه و آمریکا مقاومت کند به حمایت از اوکراین ادامه خواهیم داد. از سوی دیگر بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان هم اعلام کرده که حتی اگر توافق صلح بین اوکراین و روسیه به دست آید، ولادیمیر پوتین همچنان تهدیدی علیه اروپا باقی می‌ماند.
همچنین امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در مصاحبه‌ای با روزنامه فایننشال تایمز در کاخ الیزه و کمی پس از گفت‌وگوی تلفنی ترامپ با پوتین برای برگزاری قریب‌الوقوع مذاکرات صلح به اروپایی‌ها تاکید کرد تا در امور اقتصادی و دفاعی قوی باشند. وی تاکید کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین تنها کسی است که می‌تواند از جانب کشورش مذاکره کند و هشدار داد، اجازه دادن به «صلحی که به ‌نوعی تسلیم است» خبر بدی برای همه ازجمله آمریکاست. به موازات این سخنان رئیس‌جمهور فرانسه، پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا در واکنش به سخنان ترامپ پس از گفت‌وگوی تلفنی با پوتین گفت که جنگ در اوکراین نمی‌تواند با یک توافق صلح و تنها با مذاکرات آمریکا و روسیه پایان یابد. سانچز گفت که اوکراین می‌تواند همچنان روی حمایت اسپانیا حساب کند؛ چراکه اروپا به حمایت از آرمان اوکراین برای صلح عادلانه و پایدار ادامه خواهد داد.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان هم ساکت ننشست و در اظهاراتی نسبت به مذاکرات آمریکا با روسیه برای برقراری صلح در اوکراین و تاثیر آن بر کشورهای اروپایی هشدار داد و تاکید کرد که برلین و اروپا از صلح دیکته شده حمایت نخواهد کرد و هیچ مذاکره‌ای در مورد اوکراین بدون حضور اوکراینی‌ها و درباره اروپا بدون حضور اروپایی‌ها پذیرفته نیست.
این سخنان ترامپ در اروپا به ‌نوعی یک موافق داشت و آن‌ هم بوداپست است؛ به‌گونه‌ای که ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان در اظهاراتی با اشاره به موضع اتحادیه اروپا در حمایت از ادامه جنگ میان مسکو و کی‌یف تاکید کرد که این اتحادیه شایسته ایفای نقش در مذاکرات صلح اوکراین نیست.
با این تفاسیر باید منتظر بود و دید که اتحادیه اروپا قرار است چگونه درباره این اقدامات و اظهارات ترامپ گام بردارد؛ آیا مذاکرات در باب جنگ اوکراین، منهای اروپایی‌ها خواهد بود یا خیر؟!