بزرگنمايي:

کرمان رصد - فرارو /متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پس از آنکه اسامی مذاکره کنندگان ارشد ایران و آمریکا اعلام شد، نگاه‌ها به «استیو ویتکاف»، مذاکره کننده ارشد آمریکا بیش از پیش جلب شده است.
پس از آنکه اواخر روز دوشنبه، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا پس از دیدار با نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در کنفرانس مطبوعاتی خود از انجام مذاکرات با ایران از روز شنبه سخن گفت، همه نگاه‌ها به این سمت متمرکز شد که چه کسی قرار است به نمایندگی از ایران و آمریکا در این مذاکرات شرکت کند.
اندکی پس از آنکه ترامپ روز دوشنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرد مذاکرات مستقیم با ایران آغاز شده و از روز شنبه ادامه خواهد یافت، عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس، با غیر مستقیم خواندن این مذاکرات نوشت: «ایران و آمریکا روز شنبه در عمان برای گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم در سطح مقامات عالی ملاقات خواهند کرد. این دیدار به همان اندازه که یک فرصت است، یک آزمون هم هست. توپ در زمین آمریکاست.»
پس از این، پایگاه خبری- آمریکایی اکسیوس در خبری به نقل از یک منبع آگاه اعلام کرد ««استیو ویتکاف» فرستاده کاخ سفید به خاورمیانه از طرف آمریکا و «سید عباس عراقچی»، وزیر خارجه ایران ریاست این مذاکرات را در روز شنبه عهده دار خواهند بود؛ خبری که از سوی منابع داخلی نیز مورد تأیید قرار گرفت.
اما پرسشی که به ذهن متبادر می‌شود این است که ویتکاف که قرار است ریاست هیئت مذاکره کننده آمریکایی را روز شنبه در برابر ایران بر عهده بگیرد، چه کارنامه‌ای دارد و چه از او می‌دانیم؟
یار ترامپ در بازی گلف!
«استیو ویتکاف» با نام کامل «استیون چارلز ویتکاف» متولد 15 مارس 1957 (برابر با 24 اسفند 1335)، 68 ساله، یهودی و از دوستان نزدیک دونالد ترامپ است. او متولد محله «برانکس» در نیویورک است به نوشته الجزیره، ویتکاف و ترامپ چهار دهه است که با هم سابقه دوستی دارند و حتی با همدیگر نیز بازی گلف می‌کنند. او حتی سپتامبر سال گذشته (شهریور ماه سال 1403) زمانی که ترامپ در نزدیکی زمین گلفش درفلوریدا مورد سوءقصد ترور قرار گرفت، همراه او بود.
از مشاوری املاک تا دوستی با ترامپ
طبق آنچه در رسانه‌ها آمده، ویتکاف حرفه خود را به عنوان مشاور املاک یا به اصطلاح دقیقتر «وکیل املاک» در آمریکا آغاز کرد و سپس به یک میلیاردر سرمایه‌گذار و سازنده املاک بدل شد. وال استریت ژورنال در نوامبر سال گذشته میلادی در توصیف خصوصیات ویتکاف پس از انتخاب به عنوان فرستاده رئیس جمهور در امور خاورمیانه، در گزارشی با عنوان «چگونه یک املاکی به مرد خاورمیانه‌ای ترامپ بدل شد» نوشت: استیو ویتکاف یک معامله‌گر و هم‌پیمان نزدیک رئیس جمهور ترامپ است. او هیچ سابقه دیپلماتیکی ندارد و احتمالا بحران‌ها را به مانند مذاکرات پیچیده ملکی می‌بیند.» این روزنامه البته می‌نویسد در میان فعالان بازار ملک، ویتکاف به عنوان فردی باهوش و مذاکره کننده‌ای با استعداد شناخته می‌شود.
اما سابقه آشنایی ویتکاف و ترامپ به سال 1983 بازمی‌گردد؛ زمانی که وی پس از فارغ التحصیلی از مدرسه حقوق، کارش را برای یک شرکت فعال در زمینه «قوانین حقوقی املاک» آغاز کرد و در آنجا با مشتری‌اش که آن زمان دونالد ترامپ بود، آشنا شد. آنها سپس با هم دوست شدند.
زندگی سیاسی ویتکاف
در آوریل 2020 و در زمان نخستین دور ریاست جمهوری ترامپ که کرونا بیشتر مناطق جهان را تحت تأثیر خود قرار داده بود، اقدامی از سوی ترامپ برای مبارزه با تأثیرات کرونا صورت گرفت و «گروه‌های صنعتی احیای اقتصادی بزرگ آمریکا» از سوی وی برای مقابله با پیامد‌های کرونا ایجاد شد که ویتکاف نیز عضو آن بود.
در ژوئیه 2024، ویتکاف در شب چهارم «کنوانسیون ملی جمهوری خواهان» که در آن نمایندگان حزب جمهوری‌خواه، نامزد‌های این حزب را برای ریاست جمهوری و معاونی وی معرفی می‌کنند، «استیو ویتکاف» یک سخنرانی به نفع ترامپ در میلواکی ایراد کرد. همچنین در تاریخ 9 نوامبر 2024 (19 آبان 1403) ویتکاف به همراه «کلی لوفلر» به عنوان مسئولان کمیته برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری دور دوم ترامپ برگزیده شد. 
فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه
در تاریخ 12 نوامبر 2024 (22 آبان 1403) ترامپ اعلام کرد ویتکاف را با عنوان «فرستاده ویژه خود درامور خاورمیانه» منصوب کرده است. این در حالی است که همانطوری که بالاتر ذکر شد، وی پیش از این، هیچ سابقه دیپلماتیکی نداشت. با این حال ویتکاف در کنار «برت مک گورک»، مذاکره کننده دوران بایدن که از وی دعوت کرده بود به مذاکرات صلح بپیوندد، نقشی اساسی در مذاکرات صلح و مبادله گروگان‌ها میان اسرائیل و حماس در ژانویه 2025 ایفا کرد.
شرکت در مذاکرات روسیه
اما اعتماد ترامپ به ویتکاف به قدری زیاد بود که ترامپ علاوه بر سمتی که ذکر شد، او را فرستاده بالفعل خود به روسیه و شخص پوتین انتخاب کرد؛ به‌طوری که تا مارس 2025، ویتکاف به تنها کانال ارتباطی میان دولت ترامپ و رئیس جمهوری روسیه بدل شد. در تاریخ 11 فوریه 2025 (23 بهمن1403) ترامپ ویتکاف را به مسکو فرستاد تا با پوتین بر سر مبادله زندانیان و آزادی یک شهروند آمریکایی به نام «مارک فوگل» از زندان روسیه در قبال آزادی یک کارآفرین روس به نام «الکساندر وینیک» که به جرم پولشویی در آمریکا بازداشت شده بود، مذاکره کند.
او پس از دیدار و گفت‌و‌گو با پوتین گفت پوتین و ترامپ دوستی فراوانی دارند و من فکر می‌کنم این ادامه داشته باشد و این امری خوب برای جهان به شمار می‌رود.
ویتکاف همچنین در مذاکرات میان آمریکا و روسیه که به‌منظور پایان دادن به حمله روسیه به اوکراین برگزار شده بود، شرکت داشت. در نشستی که در 18 فوریه (30 بهمن) میان هیئت‌های آمریکایی و روسی در ریاض عربستان به منظور ایجاد چارچوب مذاکرات صلح برگزار شد، ویتکاف به همراه مارکو روبیو و مایک والتز از طرف هیئت آمریکایی در این مذاکرات حضور یافتند. او همچنین در یک مصاحبه، پوتین را «مردی بزرگ» و «فوق العاده هوشمند» توصیف کرد و گفت: «من او را دوست دارم و فکر می‌کنم او صداقت دارد. من او را آدم بدی نمی‌بینم.» طبق سخنان ویتکاف، پوتین به ویتکاف گفته در پی تلاش برای ترور ترامپ در پنسیلوانیا، او برای دوستش دونالد ترامپ دعا کرده است.
نظرات ویتکاف در مورد مسأله هسته‌ای ایران
ماه گذشته میلادی ویتکاف مصاحبه‌ای را به انجام رساند که در خلال آن به مسأله هسته‌ای ایران هم اشاره کرد. وی در بخشی از این مصاحبه گفت: «هدف این است که ما چگونه با ایران تعامل می‌کنیم. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم کسی سلاح هسته‌ای داشته باشد و در عین حال نفوذ زیادی هم داشته باشد.»
او البته در پایان مصاحبه خود اعلام کرد راه حل دیپلماتیک برای تنش‌های فزاینده آمریکا با جمهوری اسلامی امکان پذیر است. او گفت: «ما باید صحبت کنیم. باید تصورات غلط را برطرف کنیم. باید یک برنامه راستی‌آزمایی ایجاد کنیم تا کسی نگران تسلیح شدن مواد هسته‌ای شما نباشد و من می‌خواهم خودمان را به این جایگاه برسانیم؛ چرا که جایگزین این مسأله چیز خوبی نیست.»
او همچنین مدعی شد: رئیس جمهور [ترامپ]خواهان جنگ نیست. او نمی‌خواهد وارد جنگ شود؛ بلکه از عملیات نظامی برای توقف جنگ استفاده می‌کند.» او سپس ابراز امیدواری کرد که خود وی یا یکی دیگر از دستیاران ترامپ به منظور گفت‌و‌گو با هدف تنش‌زدایی بتواند به تهران سفر کند.
بازار