چاپ

کرمان رصد - ایسنا /دانشمندان موفق به کشف و رصد یک «ابر مولکولی»(Molecular cloud) در نزدیکی منظومه شمسی شدند.
«ابرهای مولکولی» عمدتاً از هیدروژن مولکولی و سایر مولکول‌ها، همراه با غبار کیهانی تشکیل شده‌اند. این ابرهای متراکم که اغلب منطقه‌ای به فاصله صدها سال نوری را پوشش می‌دهند، زادگاه ستارگان و منظومه‌های سیاره‌ای هستند و دمای آنها معمولاً بین 10 تا 50 کلوین و چگالی‌ آنها بین صدها تا میلیون‌ها مولکول در سانتی‌متر مکعب است.
«ابرهای مولکولی» به طور قابل توجهی چگال‌تر از «محیط میان ستاره‌ای»(interstellar medium) در اطراف هستند. نیروی گرانش در نهایت باعث فروپاشی مناطق متراکم‌تر درون این ابرها می‌شود و «پیش‌ستاره‌هایی»(protostars) را تشکیل می‌دهد که به منظومه‌های ستاره‌ای جدید تبدیل می‌شوند.
به نقل از یوتی، دانشمندان با سرپرستی «بلیکسلی بورکهارت»(Blakesley Burkhart) از «دانشگاه راتگرز»(Rutgers University) در آمریکا، «ابر مولکولی Eos» را کشف کردند. این ابر مولکولی هیدروژنی عظیم در میان بزرگترین و نزدیکترین ساختارها به منظومه شمسی ما قرار دارد.
این کشف به دلیل شناسایی اولین «ابر مولکولی» با استفاده از انتشار نور فرابنفش دور به جای روش‌های سنتی برجسته شده است. نام «Eos» از نام الهه یونانی سپیده‌دم گرفته شده است و نشان‌دهنده یک پیشرفت قابل توجه در تکنیک‌های رصدی است. همچنین این کشف، رویکردهای جدیدی را برای مطالعه ساختارهای مولکولی در فضا آشکار می‌کند.
رویکرد جدید این تیم به آنها اجازه داد تا تابش فلورسانس این «ابر مولکولی» را که نتیجه درخشش مولکول‌های هیدروژن است، مستقیماً و بدون استفاده از روش‌های سنتی رصدی شناسایی کنند. با وجود نزدیک بودن آن به منظومه شمسی ما، «Eos» هیچ تهدیدی برای زمین ایجاد نمی‌کند.
این «ابر مولکولی» فرصتی ارزشمند برای محققان فراهم می‌کند تا خواص «محیط میان‌ستاره‌ای» را از نزدیک مطالعه کنند. این ابر گازی، ماده خام مهمی برای تشکیل ستاره‌های آینده است و به دلیل در دسترس بودن مشاهدات دقیق، بینش‌های منحصر به فردی در مورد این فرآیندها ارائه می‌دهد.
این «ابر مولکولی» هلالی‌شکل در فاصله حدود 300 سال نوری در لبه ناحیه «حباب محلی»(Local Bubble) قرار دارد و تقریباً 40 قمر را در آسمان با جرمی 3400 برابر خورشید ما پوشش می‌دهد. دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که این ابر در حدود 6 میلیون سال آینده تبخیر خواهد شد و با استفاده از طیف‌سنج فرابنفش دور بر روی ماهواره کره‌ای «STSAT-1» رصد شد.
این کشف ارزش استفاده از تکنیک‌های جدید رصدی را آشکار می‌کند، زیرا این ابر هیدروژن مولکولی به دلیل اینکه عمدتاً مولکول کربن مونوکسید را منتشر نمی‌کند و فاقد ویژگی‌های شیمیایی شناسایی شده است، پنهان مانده است.
به گفته «بلیکسلی بورکهارت»، محقق ارشد این مطالعه، اتم‌های هیدروژن در «Eos» از زمان «مه‌بانگ»(Big Bang) تا تشکیل این ابر در نزدیکی منظومه شمسی، حدود 13/6 میلیارد سال سفر کرده‌اند.
«تاویشا دارماواردنا»(Thavisha Dharmawardena) یکی از اعضای تیم، از مشاهده مستقیم هیدروژن مولکولی که قبلاً شناسایی آن دشوار تصور می‌شد، ابراز تعجب کرد.
قابل ذکر است که تیم «بورکهارت» برخی از دورترین هیدروژن‌های مولکولی را با استفاده از «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) شناسایی کرده است. آنها نزدیکترین و دورترین مولکول‌های هیدروژن از خورشید ما را کشف کرده‌اند.
این یافته در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.