کرمان رصد - عصر ایران /همه ما بارها صدای وزوز آزاردهنده مگس‌ها را دور سرمان تجربه کرده‌ایم، اما چه چیزی این حشرات سمج را به سمت ما می‌کشاند؟
تقریباً صدایی آزاردهنده‌تر از صدای وزوز مگسی که دور سرتان می‌چرخد، وجود ندارد. این حشرات ریز توانایی عجیبی در زمینه‌ی جستجو و شناسایی انسان‌ها دارند و به سرعت از تلاش‌های ما برای کشتنشان فرار می‌کنند. اما چرا مگس‌ها این‌قدر دور ما می‌چرخند؟
به گزارش زومیت، جاناتان لارسن، حشره‌شناس دانشگاه کنتاکی، می‌گوید دلیل علاقه‌ی برخی مگس‌ها به انسان این است که ما پستانداران خونگرمی هستیم که می‌توانیم به منبع تغذیه‌ی آن‌ها تبدیل شویم. این موضوع درمورد حشراتی مانند پشه‌ها، مگس‌های گوزن و چند نوع دیگر صدق می‌کند و آن‌ها جذب کربن‌دی‌اکسیدی می‌شوند که حین بازدم دفع می‌کنیم.
ما پستانداران خونگرمی هستیم که می‌توانیم به منبع تغذیه‌ی حشرات تبدیل شویم
جودی گنگلف-کافمن، حشره‌شناس از دانشگاه کرنل می‌گوید دلیل اینکه مگس‌ها به راحتی بدن ما را پیدا می‌کنند، این است که ما به‌طور پیوسته بوهایی مانند کربن‌دی‌اکسید، لاکتیک اسید و کربوکسیلیک اسید را از بدنمان منتشر می‌کنیم که این حشرات به طور طبیعی جذب آن‌ها می‌شوند. بااینحال، آن بوهای خاص در هر شخص متفات است.
سامی رمزی، استادیار حشره‌شناسی در دانشگاه کلرادو بولدر، به لایو ساینس گفت: «اگر می‌توانستید بو را ببینید، آن وقت ابری از ذرات ریز را در اطراف بدن تمام کسانی که می‌شناختید، می‌دیدید. ترکیب چربی‌های بدن و مولکول‌های معلقی که از پوست منتشر می‌شوند، در هر فرد متفاوت است و به ژنتیک، رژیم غذایی و فعالیت‌های انجام‌شده در طول روز بستگی دارد. بااینحال، برخی افراد نسبت به دیگران برای مگس‌ها جذاب‌تر هستند.»
درحالی‌که مگس‌های انگلی به ما نزدیک می‌شوند تا از خونمان تغذیه کنند، گونه‌های دیگر، مانند مگس خانگی (Musca domestica)، بیشتر به مواد مغذی موجود روی پوست ما علاقه دارند. لارسن می‌گوید: «پوست ما حاوی موادی است که مگس‌ها می‌توانند از آن تغذیه کنند. عرق و چربی پوست ما شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و سایر ترکیباتی است که این حشرات می‌توانند آن‌ها را بلیسند و جذب کنند. برای حشرات، این فرآیند مانند ورود به سوپرمارکت بزرگی است که در آن می‌توانند به‌سرعت و به‌راحتی با کشیدن دهان اسفنجی‌شان روی سطح پوست، مواد مغذی موردنیاز خود را دریافت کنند.»
رمزی می‌گوید مگس‌ها برای تأمین انرژی خود به عرق وابسته نیستند. گرچه برخی از آن‌ها مواد مغذی موجود روی پوست ما را جذب می‌کنند، مواد بسیار رقیق هستند. به‌گفته‌ی او، احتمالاً مگس‌ها بیشتر عرق را می‌خورند تا نمک مورد نیاز بدنشان را تأمین کنند.
مگس‌ها در جستجوی وعده غذایی مقوی‌تر، بیشتر به غذای ما علاقه نشان می‌دهند. برخی گونه‌ها، ازجمله مگس‌های خانگی، مواد درحال تجزیه را ترجیح می‌دهند، اما سخت‌گیر نیستند و از هر چیز کمی تغذیه می‌کنند. مگس‌ها برای هضم غذاهای جامد، آنزیم‌های گوارشی خود را روی غذا بالا می‌آورند تا آن را به حالت مایع درآورند، سپس آن را به کمک خرطوم نی‌مانند خود می‌مکند.
سیستم‌های شناسایی منابع غذایی در میان 110 هزار گونه مگس و حتی بین نر و ماده‌های آن‌ها متفاوت است. بسیاری از مگس‌ها برای تشخیص بوهای خاص، به موهای ریز موجود روی شاخک‌ها یا بدن خود که گیرنده‌های حسی دارند، متکی هستند.
مگس‌ها سلول‌های حسی ویژه‌ای دارند که می‌توانند بوی غذا را از کیلومترها دورتر احساس کنند. این سلول‌ها بسته به نوع مواد شیمیایی که در هوا پیدا می‌کنند، سیگنال‌های مختلفی به مغز مگس می‌فرستند.
وقتی مگس بوی خوشایندی را احساس می‌کند، به سمت آن پرواز می‌کند و روی آن می‌نشیند. مگس‌ها روی پاهایشان حسگرهایی برای چشیدن دارند، بنابراین خیلی سریع می‌فهمند که آیا چیزی برای خوردن مناسب است یا خیر. این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند قبل از اینکه میزبان آن‌ها را دفع کنند، مقداری غذا بخورند.
مگس‌ها همچنین چشم‌های بزرگی دارند که از هزاران عدسی کوچک تشکیل شده و نسبت به حرکت بسیار حساس هستند. این چشم‌ها طوری شکل گرفته‌اند که به مگس‌ها امکان دید تقریبا 360 درجه‌ای می‌دهند. بسیاری از مگس‌ها از نشانه‌های بصری برای پیداکردن غذا و فرار از خطر استفاده می‌کنند.
مگس‌های خانگی به‌طور ذاتی موجودات کنجکاوی هستند
مگس‌های خانگی به‌ویژه می‌توانند آزاردهنده باشند؛ زیرا آن‌ها به‌طور ذاتی موجودات کنجکاوی هستند. رمزی توضیح می‌دهد که مگس‌ها به‌خاطر کنجکاوی طبیعی‌شان و توانایی‌شان در تشخیص حرکت و ارتباط دادن آن به خطرات احتمالی، به طور مداوم روی شما و سطوح مختلف فرود می‌آیند.
همین کنجکاوی طبیعی باعث می‌شود مگس‌ها ناقلان مناسبی برای انتشار بیماری‌ها مانند وبا، سل و تب تیفوئید باشند. لارسن توضیح می‌دهد مگس‌ها روی مدفوع می‌نشینند و بعد می‌آیند و روی ساندویچ شما استفراغ می‌کنند. آن‌ها با لمس مواد آلوده و سپس تماس با غذا، میکروب‌ها را پخش می‌کنند.
جودی گنگلف-کافمن می گوید هرچند روش واحدی برای کاهش جذابیت برای کل گونه‌های مگس وجود ندارد، پوشیدن لباس‌های بلند و استفاده از مواد دافعی مثل DEET یا روغن اکالیپتوس لیمویی می‌تواند به دور کردن برخی از مگس‌ها کمک کند.
![]()