کرمان رصد - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پرونده تبادل اسرا میان اسرائیل و حماس ابعاد تازه‌تری پیدا کرده و حالا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده به‌گونه‌ای در این خصوص موضع‌گیری کرده که نشان می‌دهد او تمام‌قد همانند اسلاف خود به دنبال تغییر قاعده بازی به نفع اسرائیل است. بر اساس آنچه که فاکس‌نیوز منتشر کرده، ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید تهدید حماس به تعلیق روند آزادسازی اسرای رژیم اسرائیل را وحشتناک خواند و اظهار کرد که همه اسرای اسرائیلی باید یکجا آزاد شوند نه اینکه حماس آنها را به صورت قطره‌چکانی آزاد کند. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در تداوم تهدیدهای خود این بار حماس را تهدید کرد و گفت: اگر تمام اسرای اسرائیل تا ساعت 12 روز شنبه آزاد نشوند، درهای جهنم گشوده خواهد شد و مطمئن هستم که اسرائیل می‌تواند بر این مساله غلبه کند.
این مواضع ترامپ پس از آن مطرح شد که حماس اعلام کرد در پی کارشکنی‌های تل‌آویو در روند تبادل، آزادی برنامه‌ریزی شده اسرا برای روز شنبه را به تأخیر می‌اندازد و این موضوع به‌نوعی باعث ایجاد تردیدهای جدید درباره دوام این آتش‌بس شکننده شده است. ترامپ اذعان کرد که ممکن است اسرائیل بخواهد، اولتیماتوم او و مهلت ظهر شنبه را نادیده بگیرد و افزود که احتمال دارد با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل صحبت کند. او همچنین نگرانی خود را درباره سرنوشت اسرای باقی‌مانده ابراز و پیش‌بینی کرد که بسیاری از آنها در صورت عدم آزادی طی روزهای آینده، زنده نخواهند ماند. ترامپ همچنین در تازه‌ترین نشست خود در دفتر بیضی کاخ سفید از وضعیت جسمانی سه اسیر مردی که روز شنبه آزاد شده بودند، ابراز نارضایتی کرد و گفت که آنها لاغر و ضعیف شده‌اند و تحت آزارهای روانی قرار گرفته‌اند!
ترامپ از سوی دیگر اعلام کرد که «بر اساس آنچه در دو روز گذشته دیدم، آنها مدت زیادی زنده نخواهند ماند. شنبه ساعت 12 ظهر و بعد از آن، بازی کاملاً تغییر خواهد کرد». او حتی توضیحات بیشتری در مورد ادعا و تهدید خود ارائه نکرد و گفت که «حماس متوجه خواهد شد که منظور من چیست و شنبه ساعت 12 ظهر متوجه خواهند شد که چه می‌گویم».
آنچه در سخنان ترامپ خودنمایی می‌کند، تاکید چند باره وی بر روز شنبه و ساعت 12 ظهر است. او با برجسته کردن همین دو واژه به نوعی و بر اساس تئوری‌هایی که قبلاً هم آنها را تست کرده است، سعی دارد به هر ترتیب که شده اوضاع‌واحوال را به صورت یک تهدید جدی به حماس مخابره کند و بگوید که اگر این روند ادامه داشته باشد، اسرائیل به‌نوعی مجوز شروع عملیات نظامی خواهد داشت.
این موضع‌گیری وی اما به سمتی پیش رفته که او حتی تهدید به قطع کمک‌های ارائه شده به اردن و مصر هم کرده است؛ به‌گونه‌ای که ترامپ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که می‌تواند، کمک به اردن و مصر را متوقف کند و این در صورتی است که این دو کشور آوارگان فلسطینی که او می‌خواهد از غزه نقل‌مکان کنند را نپذیرند. اگرچه مصر و اردن شرکای امنیتی دیرینه اسرائیل به حساب می‌آیند و به شدت به حمایت دفاعی و اقتصادی ایالات‌متحده متکی هستند اما در نهایت ترامپ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا چنین اقدامی را به عنوان یک احتمال پیشنهاد می‌کند، گفت: «اگر آنها موافقت نکنند به‌طور قابل توجهی از ارائه کمک خودداری می‌کنم».
در این راستا ترامپ در جریان مصاحبه با فاکس‌نیوز گفت که بر اساس پیشنهاد او برای توسعه مجدد سرزمین‌های جنگ‌زده، فلسطینی‌ها اجازه بازگشت به نوار غزه را نخواهند داشت اما این سخنان او در تضاد با صحبت‌های مقامات تیم ترامپ است که مدعی شدند، ساکنان غزه فقط به طور موقت جابه‌جا خواهند شد. ترامپ همچنین گفته است که فکر می‌کند، می‌تواند با اردن و مصر برای پذیرش آوارگان فلسطینی معامله کند و گفت که آمریکا سالانه «میلیاردها و میلیاردها دلار» به آن دو کشور پول پرداخت می‌کند و آنها باید با او کنار بیایند!
از سوی دیگر ترامپ در پاسخ به این سوال که آیا فلسطینی‌ها حق بازگشت به غزه را خواهند داشت، گفت که «آنها این حق را نخواهند داشت زیرا خانه بسیار بهتری خواهند داشت. من در مورد ساختن یک مکان دائمی برای آنها صحبت می‌کنم».
هشدارهای جامعه ملل
اینکه تا چه حد باید سخنان ترامپ در مورد هرگونه حمله از سوی اسرائیل به غزه و مواضع حماس را جدی بگیریم، موضوعی است که صرفاً در مقابل ما کوهی از اظهارات تهدیدزا و البته ضدونقیض با محوریت غزه وجود دارد که نمی‌دانیم، قرار است در این رابطه چه اتفاقی رخ دهد اما آنچه در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد، واکنش‌های گوناگون در نظام بین‌الملل در مورد این اظهارات و تهدیدهای وی است.
در این راستا آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل (سه‌شنبه) تاکید کرد که ما باید به هر قیمتی مانع از سرگیری اقدامات خصمانه در غزه شویم؛ چراکه این امر می‌تواند به یک فاجعه بزرگ منجر شود. گوترش همچنین گفت که هر دو طرف باید به تعهدات خود در توافق آتش‌بس کاملاً پایبند بوده و مذاکرات را به شکل جدی از سر بگیرند.
در این راستا محمد اسحاق‌دار، معاون نخست‌وزیر پاکستان و فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در تماس تلفنی بر لزوم برگزاری نشست فوق‌العاده و فوری وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی جهت بررسی تحولات مربوط به غزه تاکید کردند.
همچنین شاهزاده ترکی الفیصل، مدیرکل سابق سازمان اطلاعات عربستان سعودی در نامه‌ای به دونالد ترامپ، نوشت: «مردم فلسطین مهاجران غیرقانونی نیستند که به سرزمین‌های دیگر اخراج شوند؛ بلکه زمین‌ها، زمین‌های آنهاست و خانه‌هایی که اسرائیل ویران کرد، خانه‌های آنها محسوب می‌شوند و آنها خانه‌هایشان را همان‌طور که پس از حملات قبلی اسرائیل انجام داده‌اند، بازسازی خواهند کرد».
در این راستا میدل ایست آی نوشته است، رابطه پنهانی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل ادعا می‌کند با عربستان سعودی داشته و سال‌ها در حال شکل‌گیری بود، ظرف چند روز از بین رفته است و او در جریان سفر اخیر خود به واشنگتن در مصاحبه‌ای به صراحت در این مورد صحبت کرده است.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب نیز درباره نشست فوق‌العاده این اتحادیه پیرامون نوار غزه گفت در این نشست یک طرح عربی در مقابل پیشنهاد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بررسی خواهد شد که این طرح بر اساس اجماع فلسطین و حمایت عرب‌ها و بین‌المللی خواهد بود.
همچنین عبدالله دوم، پادشاه اردن (سه‌شنبه) و کمی پیش از دیدار با دونالد ترامپ بر لزوم برپایی کشور فلسطین تاکید کرد.
طفره اسرائیلی
فارغ از واکنش‌های گسترده در خصوص سخنان ترامپ باید توجه داشت که در این راستا میانجیگران از اقدامات اسرائیل در چارچوب توافق تبادل اسرا نگران و عصبانی هستند. بر اساس توافق اولیه، مذاکرات مرحله دوم قرار بود در روز شانزدهم آتش‌بس (دوشنبه هفته گذشته) آغاز شود اما اسرائیل در اعزام هیات مذاکره‌کننده خود به دوحه تأخیر کرد به طوری که این هیات روز یک‌شنبه هفته جاری به قطر رفت اما درباره موضوع مرحله دوم مذاکرات رایزنی نکرد.
بر همین اساس یائیر لاپید، رئیس جناح اپوزیسیون رژیم اسرائیل (سه‌شنبه) گفت که کابینه اسرائیل باید مذاکرات برای تداوم توافق تبادل اسرا را ادامه دهد. او همچنین خطاب به نتانیاهو گفت: «به دوحه برو و تمامی اسرای ما را به اسرائیل بازگردان». این درحالی است که خانواده اسرای اسرائیل با مشاهده این روند به خصوص سخنان ترامپ در مورد روند تبادل اسرا همچنین اقدامات نخست‌وزیر اسرائیل، خواستار ادامه تبادل اسرا میان حماس و اسرائیل شدند. حال باید منتظر و بود که این روند تقابلی که ترامپ آن را شروع و تحریک کرده، به کجا می‌رسد.
![]()