کرمان رصد - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در مصاحبه با روزنامه ایران به سوال‌هایی درباره وفاق ملی، مناسبات دولت با اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان میانه‌رو و... پاسخ داد. در دوران کنونی، فضای سیاسی ایران شاهد تحولات مهمی در لحن و رویکردهای سیاسی جریان‌های مختلف است. یکی از موضوعات برجسته‌ای که در این میان مطرح می‌شود، بحث وفاق ملی و تعامل جناح‌های مختلف به‌ویژه اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان است.
![]()
تغییر در لحن سیاسی اصلاح‌طلبان در دولت پزشکیان
تحلیل سخنان عارف نشان می‌دهد که او به تغییر در نگاه سیاسی جریان‌های مختلف در کشور اشاره دارد. اصلاح‌طلبان به‌ویژه در دولت پزشکیان، رویکرد خود را از لحن تند و انتقادی به سوی همگرایی و وفاق ملی تغییر داده‌اند البته نه هسته سخت مشارکتی‌ها. این تغییر در لحن اصلاح‌طلبان را می‌توان به‌عنوان یک واکنش به شرایط سیاسی موجود ارزیابی کرد. در این راستا، عارف تأکید دارد که اصلاح‌طلبان در دولت‌های گذشته نیز همواره به دنبال راه‌حل‌های سازنده و گفت‌وگو بوده‌اند، ولی در عمل نتایج ملموسی از این همکاری‌ها به دست نیامده است.
عدم تحقق نتایج ملموس در دولت روحانی
هرچند که در بخش‌هایی از این مصاحبه او ضمن یادآوری حمایت بی‌چون و چرا و همکاری نزدیک اصلاح‌طلبان با دولت تدبیر و امید، اظهار کرد که اصلاح‌طلبان در این دوران تمام تلاش خود را برای پیشبرد اهداف دولت و کشور به کار بستند؛ اما در نهایت «هیچ اتفاقی نیفتاد» و نتایج ملموس و چشمگیری از این همکاری‌ها به دست نیامد. مثلا عارف با اشاره به اینکه اصلاح‌طلبان در مجلس دهم، تمام حیثیت خود را برای حمایت از دولت روحانی و برنامه‌های او گذاشتند، توضیح داد که در این مدت، با وجود تلاش‌های مستمر و همکاری‌های نزدیک، دولت نتوانست به‌طور مؤثر به انتظارات اصلاح‌طلبان و مردم پاسخ دهد. به اعتقاد او، در دوره دولت تدبیر و امید، اصلاح‌طلبان در راستای منافع ملی عمل کردند، ولی در نهایت نتایج قابل‌توجهی در زمینه تحقق اهداف اصلاح‌طلبانه و بهبود وضعیت کشور حاصل نشد.
با توجه به این زمینه‌ها، سخنان محمدرضا عارف در مصاحبه اخیر خود، نوعی گشایش در فضای سیاسی و تمایل به گفت‌وگو و وفاق ملی را به نمایش می‌گذارد. این رویکرد جدید که در آن اختلافات سیاسی به جای افزایش تنش‌ها، به گفت‌وگو و همکاری تبدیل می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از ضرورت وحدت و همکاری در شرایط حساس فعلی کشور باشد.
متن این مصاحبه را می‌خوانید:
در دولت آقای پزشکیان، لحن اصلاح‌طلبان با دوره آقای خاتمی متفاوت است. یعنی به جای تیز کردن لحن مباحث سیاسی، نوعی همگرایی در سطح کلان را دستورکار خود تعریف کرده‌اند. این تغییر را در اصول‌گرایان هم می‌بینیم؛ اظهارات امثال آقای باهنر، ضرغامی و پورمحمدی مؤید این است. وقتی این دو بخش را کنار هم قرار می‌دهیم، انگار احزاب و جریان‌های سیاسی ریشه‌دار کشور، دچار نوعی تغییر رویکرد نسبت به مسائل کلان کشور شده‌اند، یا اینکه نسبت به مسائل ایران و آینده کشور به‌نوعی احساس خطر می‌کنند. شما این تغییر را می‌بینید؟
اگر انسان نپذیرد که اهل تغییر است، دیگر انسان نیست. مزیت انسان همین است. این کار انسان، بدون اینکه تلقی فرصت‌طلبی شود، سازگاری با موقعیت است. اصلاح‌طلبان از این ویژگی برخوردار بودند. در گذشته هم این‌گونه بوده است. در دولت آقای روحانی، اصلاح‌طلبان خیلی خوب راه آمدند. البته جواب هم نگرفتند. یعنی در هشت سال دولت تدبیر و امید، اصلاح‌طلبان سنگ‌تمام گذاشتند. در مجلس دهم، ما تمام حیثیت‌مان را برای دولت تدبیر و امید گذاشتیم؛ اما هیچ اتفاقی نیفتاد.
انتخابات 92 که شما از رقابت‌ها کنار کشیدید...
نمی‌خواهیم موضوع را شخصی کنیم؛ اما شما در مجلس دهم دیدید که هیچ اتفاق خلاف منافع ملی نیفتاد. راهبرد ما (در مجلس و بیرون از آن) این بود که وقتی با رقبای خودمان در درون نظام اختلاف‌نظر داریم، با آنان سازش و گفت‌وگو کنیم. با این افرادی هم که نام بردید، از مجلس دهم جلسه داشته‌ایم؛ جلساتی تحت عنوان گفت‌وگوی ملی که در مجلس شکل گرفت. ما این راهبرد را اعلام کردیم. بعد هم در مجلس جلسه گذاشتیم. دوره فعالیت مجلس دهم که خاتمه یافت، بعد از آن هم این جلسات تا امروز ادامه پیدا کرد. بنای ما بر این بوده که در گام اول بر سر مشترکات حرف بزنیم که طی آن به نتایجی برسیم. طبیعتا زمانی می‌رسد که اختلافات اساسی پیش می‌آید. بنابراین برخی اوقات باید درباره این مسائل حرف بزنیم و ببینیم باید با این مسائل چه کنیم؟ به‌هرحال، ما از این روند راضی هستیم. جلسات منظمی هم داریم که آن را رسانه‌ای نمی‌کنیم. هرازگاهی خبرهایی در مورد آن منتشر می‌شود، مثلا اینکه گفته می‌شود جلساتی گذاشته‌اند که اشکالی هم ندارد. مسأله این است که ما می‌خواهیم مؤثر باشیم. خوشبختانه در این مسیر دستاوردهایی هم داشته‌ایم.
دولت آقای پزشکیان هم نماد این نگاه است
یعنی وفاقی که امروز مطرح می‌شود، در ذات گفت‌وگوی مدنظر ایشان بود. ایشان در انتخابات هیچ وقت نگفته بود که من گفت‌وگو یا وفاق ملی را دنبال خواهم کرد؛ اما منش، روش و تجربه‌ای که ایشان پیدا کرده بود، همین را نشان می‌داد که به دنبال گفت‌وگو و وفاق خواهد بود. به نظرم در این دولت، بستر مناسبی برای خدمت و کار، هم برای اصلاح‌طلبان و هم اصول‌گرایانی که با اصلاح‌طلبان اختلاف نظر دارند، به وجود آمده است. این یعنی اگر ما افراطیون را کنار بزنیم، با قشر میانه می‌توانیم باهم کار کنیم. کار هم می‌کردیم. امروز هم خوشحالیم که بهتر از گذشته این دو بخش از جریان اصیل سیاسی، در کنار هم هستند.
دولت آقای پزشکیان مجموعه‌ای از نیروهای نخبه است. گرایش، مهم‌ترین شاخص انتخاب مدیران نبوده است. شایستگی، توانایی و کاربلدی مدیران، معیاری بود که در انتخاب وزیران و به تبع آن سایر مدیران مدنظر بوده است.