کرمان رصد - شاه نعمتالله ماهان را بسیار دوست داشته و در وصفش چنین گفته است که «هرچند که از روی کریمان خجلیم/ شک نیست که پرورده این آب و گلیم/ در روی زمین نیست چو ماهان جایی/ ماهان دل عالم است و ما اهل دلیم»
ماهان هم نزدیک است، هم باصفا و هم مناسب یک گردش نیم روزی. ماهان البته جایی است که نامش با نام یکی از عرفای بزرگ ایران یعنی شاه نعمتالله ولی گره خورده و مجموعه آرامگاه او را در خود جای داده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
شاه نعمتالله نیز ماهان را بسیار دوست داشته و در وصفش چنین گفته است که «هرچند که از روی کریمان خجلیم/ شک نیست که پرورده این آب و گلیم/ در روی زمین نیست چو ماهان جایی/ ماهان دل عالم است و ما اهل دلیم»
ابتدا با شرحی کوتاه از زندگی شاه نعمتالله آغاز میکنیم و سپس به دیدار آرامگاه او و باغ شاهزاده ماهان میرویم که دو جاذبه مهم این شهر کوچک و سرسبز را تشکیل میدهند و وقت شما را برای یک گردش چند ساعته در ماهان پر میکنند.
مردی که خاک را به نظر کیمیا میکرد! حتما این شعر حافظ را شنیدهاید که میگوید:«آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند / آیا بود که گوشه چشمی به ما کنند؟ دردم نهفته به ز طبیبان مدعی / باشد که از خزانه غیبم دوا کنند»
این شعر کنایهآمیز را حافظ در پاسخ شاه نعمتالله ولی گفته است، زیرا او در اشعاری مدعی شده بود که «ما خاک راه را به نظر کیمیا کنیم / صد درد را به گوشه چشمی دوا کنیم/ ما را نفس چو از دم عشق است لاجرم / بیگانه را به یک نفسی آشنا کنیم»
البته این گونه تعریضهای عارفان و صوفیان به یکدیگر مختص حافظ و شاه نعمتالله نیست. چندان که مقام این دو نیز در قیاس با یکدیگر سنجیده نمیشود. جدا از این که شاه نعمتالله کیمیاگر جانها بود یا طبیب مدعی، او یکی از عارفان بزرگ در تاریخ ایران است که در عین حال در ادبیات پارسی نیز نامی بلند دارد. درباره او این هم جالب است که در سوریه به دنیا آمد، در مکه و مصر تربیت شد، در سمرقند و فارس به شهرت رسید، در کرمان طریقت خویش را تأسیس کرد و در هند پیروان بسیار یافت.
نام اصلیاش سید نورالله است و در 730 یا 731 هجری قمری در شهر حلب زاده شد. او از جانب مادر به اکراد شبانکاره فارس منسوب است و از سمت پدر به اسماعیل، فرزند امام جعفر صادق(ع) نسَب میبرد. درباره مذهب شاه نعمتالله اختلاف نظر وجود دارد. عدهای او را اهل سنت دانستهاند و عدهای نیز اعتقاد راسخ او به اقطاب 12 گانه را نشانه تمایلات شیعیاش گرفتهاند و گفتهاند که او شیعه 12 امامی بوده است.
سفرهای عارفانه اگر از روایات غالبا مبالغهآمیز سیرهنویسان و مریدان طریقت نعمتاللهی در شرح روزگار کودکی و جوانی شاه نعمتالله بگذریم، خود او در اشعارش بارها از سفرهایی یاد کرده که زنجیرهشان از شام و حجاز و مصر تا آذربایجان و خراسان و ماوراءالنهر کشیده شده بود؛ با هدف زیارت مشایخ و به دست آوردن تجربههای صوفیانه. در خلال یکی از همین سفرها و حدود 25 سالگی بود که به خدمت شیخ عبدالله یافعی، صوفی بلند آوازه رسید، هفتسالی پیش او شاگردی کرد و ظاهرا از دست همو خرقه یافت.
اندکی پس از 40 سالگی به ماوراءالنهر و ترکستان رفت؛ جایی که تیمور لنگ بر سرها فرمان میراند و طریقت نقشبندیه بر دلها. گفتهاند که اولی از کثرت مریدان شاه نعمتالله به توهم افتاد و دومی در هیبت یک رقیب بدو نگریست. ناگزیر ماوراءالنهر را ترک کرد و پس از مدتی توقف در هرات و ازدواج با نواده امیرحسینی هروی، شاعر و صوفی مشهور، به دعوت مریدان راهی کرمان شد.
از این پس تا پایان عمرش که افزون بر 100 سال بود، جز برای چند سفر نسبتا کوتاه به شیراز و تفت و یزد از این ولایت دور نشد. نهایتا آوازه او حتی در هندوستان هم پیچید و محبوبیتش در آنجا چنان بالا گرفت که بعد از وفاتش، به دستور سلطان احمد، شاه دکن، بر مزارش در ماهان بقعهای شکوهمند بنا کردند.
آنچه از عقاید شاه نعمتالله درخور توجه بیشتر است، یکی اعتقاد او به وحدت وجود یا وحدت در عین کثرت است و دیگر تاکیدی است که بر رعایت آداب شریعت دارد و شریعت را عین حقیقت میداند. همچنین بر خلاف بسیاری از صوفیان، درس و مدرسه را نفی نمیکند و از عرفان نظری غافل نیست. البته شناخت دقیق زوایای فکری او چندان ساده نیست، زیرا در طول زمان گفتهها و اشعار بسیار را به نام وی جعل کردهاند.
ماهان از جمله شهرهای آباد و خوش آبوهوای ایران است که در جنوب شرقی کرمان قرار دارد. سالانه تعداد زیادی از گردشگران از باغهای باشکوه و بناهای تاریخی این شهر بازدید میکنند. جاذبههای گردشگری بسیاری در این شهر زیبا یافت میشود .
تاریخچه شهر ماهان نیز همچون سایر شهرهای ایرانی، سرشار از اسرار ایران کهن بوده و معماری درخشان ایرانی در آن مشهود است.
معماری قدیمی و منحصربهفرد ماهان در کرمان، زبانزد همگان بوده و بسیاری از افراد دوست دارند برای یکبار هم که شده به این شهر سفر کنند. سفر به این شهر، تجربیات بیبدیلی برای شما به ارمغان خواهد آورد. سفر به ماهان کرمان به علاقهمندان سفر توصیه میشود؛ چراکه هم از طبیعت بکر و زیبای این شهر و هم از بناها و معماریهای این منطقه میتوان نهایت لذت را برد.
باغگردی و تماشای مناظر دلکش و باصفای باغ یکی از بهترین تفریحها است؛ بهویژه اگه قرار باشد برای گردش به باغی تاریخی و دیدنی در دل شهری کویری بروید. شاهزاده ماهان (یا شازده ماهان) یکی از این باغهای دلانگیز است که در دو کیلومتری شهر ماهان و در نزدیکی کرمان قرار دارد.