کرمان رصد - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مطهره شفیعی| حجاب مقوله فرهنگی است و استفاده از آن به‌عنوان ابزار سیاسی برای تحت فشار قراردادن رقیب از سوی هیچ فرد مصلحی پذیرفته نیست، اما گویی برخی در این روزها از این مقوله برای فشار به دولت پزشکیان استفاده می‌کنند.
در این میان عقلا و میانه‌روها نسبت به سوءاستفاده از سیاسی کردن موضوع حجاب و جلوگبری از ایجاد دوقطبی در جامعه هشدار می‌دهند. علی لاریجانی رئیس سابق مجلس که اکنون مشاور مقام معظم رهبری است، با اقدام دلواپسان در حوزه حجاب مخالف است. علی لاریجانی، در خصوص قانون حجاب در کشور گفت: «اصل رعایت حجاب که یک وظیفه دینی است. باید قبول کنیم که حجاب نفعی برای جامعه دارد، به خانم‌ها وزانت می‌دهد و شرایط جامعه را از نظر روابط معقول می‌کند. اما باید در این خصوص جامعه را قانع کرد.» لاریجانی اظهارکرد: «حرفی ابن‌سینا در مورد حکومت دارد، من قائلم که وی جز بهترین فیلسوفانی است. در حوزه سیاست هم نظریه دارد. یکی از نکاتی که می‌گوید این است که وقتی شما قانونی می‌گذارید، اولا قانونگذاران‌تان باید کسانی باشند که سنت‌ها و فرهنگ جامعه را خوب بشناسند. چون قانونی که از سنت‌ها نشات گرفته نشود به هیچ دردی نمی‌خورد، یعنی نفاذ در جامعه پیدا نمی‌کند.» وی افزود: قانونی که بستر جامعه بپذیرد باید تصویب شود. این یک نکته‌ای است. لذا ایشان می‌گوید که خطبا باید بیایند که سنت‌ها را بشناسند. نکته دوم این است که شما وقتی قانون می‌نویسید باید قدرت قانع‌کردن مردم جامعه را داشته باشید. یعنی اگر شما قانونی نوشتید که نتوانستید جامعه را قانع کنید، فقط روی کاغذ قانون است. الان در جامعه ما بعضی افراد قانع نشدند. باید تلاش کنیم که قانع شوند. یعنی یک مساله شرعی وجود دارد که به نفع کشور هم است، اما یک کمی زحمت هم دارد که جامعه را قانع کنید. شما بدون زحمت می‌خواهید قانون را اجرا کنید؟ این غلط است. مثل این است که همه مسائل خود با دولت‌های دیگر را از طریق میدان بخواهید حل کنید و دیپلماسی را قبول نکنید. هر دوی اینها لازم است. مشاور رهبر انقلاب تصریح کرد: اینجا هم اینطور است. باید جامعه را قانع کنید. قانع‌کردن زحمت دارد، حرف‌زدن دارد، فکرکردن دارد، توجیه عقلانی می‌خواهد. همراهش باید ضوابطی گذاشت که مردم آرام آرام آن را بپذیرند. لذا من فکر می‌کنم مساله حجاب بیش از آنکه نیاز به قانون داشته باشد احتیاج به قانع‌کردن داریم. یعنی از رسانه‌ها باید استفاده کرد و به مردم توضیح داد. یعنی راه‌حل فرهنگی دارد.
چرایی اهمیت مواضع لاریجانی
اهمیت دیدگاه لاریجانی زمانی مشخص می‌شود که به آنچه در روزهای اخیر میان دولت و مجلس گذشت؛ توجه شود. 5 آذر معاون حقوقی ریاست جمهوری گفت: قانون عفاف و حجاب با وجود اینکه نگاشته شده است اما در حالت تعلیق قرار گرفته است، تصور من این است که اگر نگاه حقوقی به این پدیده داشتیم با مشکل توقف و عوارض آن مواجه نبودیم. حجت‌الاسلام مجید انصاری تصریح کرد: «معاونت حقوقی ریاست جمهوری در بهبود سطح حکمرانی مطلوب تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرد و پذیرای پیشنهادات کارشناسان است.» چند ساعت بعد از اظهارات انصاری بود که رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از ابلاغ قانون عفاف و حجاب در شانزدهم آذرماه خبر داد. مرتضی آقاتهرانی بیان داشت: «مجلس با هماهنگی انجام شده میان دستگاه‌های مختلف و بنا بر شرایطی، تا تاریخ 15 آذرماه برای ابلاغ قانون عفاف و حجاب دست نگه داشت و بناست شانزدهم آذر رئیس مجلس این قانون را ابلاغ کند.» یک روز بعد هم احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس عنوان کرد: در اخبار موضوعی را دیدم که معاون حقوقی رئیس‌جمهوری اظهارکرده که «قانون حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ حجاب در حالت تعلیق قرار گرفته است»؛ باید در ابتدا بگویم که امروز درباره لایحه دولت صحبت نمی‌کنیم بلکه درباره قانون صحبت می‌کنیم و شاید یکی از غیر حقوقی‌ترین صحبت‌هایی که شنیده‌ایم، این است که معاون حقوقی رئیس‌جمهوری درباره موضوعی صحبت کند که اساسا در اختیارات دولت نیست. وی با تاکید بر اینکه نسخ، اصلاح و تعلیق قانون فقط در اختیار قانون‌گذار است و خود قانون‌گذار باید در این زمینه تصمیم بگیرد، افزود: بعد از اینکه لایحه دولت به مجلس آمد، با تصویت مجلس و تأیید شورای نگهبان، لایحه به قانون تبدیل شد و اساسا نسخ آن در صلاحیت هیچ‌کسی مگر خود قانون‌گذار نیست. طبیعی است که معاون حقوقی رئیس‌جمهوری باید مراقب به‌کارگیری و استخدام کلمات حقوقی خود باشد چراکه بسیاری از کلمات غیرحقوقی هستند و به استقلال قوا خدشه وارد می‌کند و به صلاح نیست.
قالیباف تغییر موضع داد
7 آذر باقر قالیباف به عرصه آمد و گفت: مصوبه حجاب و عفاف را 23 آذرماه ابلاغ خواهیم کرد، چون قانون است. وی افزود: یکسری ملاحظات امنیتی به‌دلیل سالگرد 1401 رعایت شد. رئیس مجلس اظهار داشت: در زمانی که بحث قانون حجاب را دنبال می‌کردیم، برخی می‌گفتند قانون نداریم؛ اما حجاب قانون داشت. این قانونی که الان بحث است و حتما ابلاغ خواهد شد، لایحه است؛ یعنی قوه قضائیه تنظیم کرده به دولت داده و دولت هم به مجلس داده است. قوه با 9 ماده به دولت داده بود که بیشتر بحث جرم‌انگاری بوده است. دولت هم آن را 13- 14 ماده کرد. اما وقتی به مجلس آمد، به این جمع‌بندی رسیدیم که باید ابعاد مختلف آن دیده شود. یعنی حجاب هم بعد شرعی و دینی دارد؛ هم سیاسی، فرهنگی، حقوقی، فلسفی و هویتی. موضوع اجتماعی پیچیده‌ای است. پس غیر از سلبی باید ایجابی هم نگاه کرد. قالیباف تصریح کرد: در حادثه سال 1401 مجلس گزارشی تهیه کرد و مجلس گفت که 32 دستگاه مسئول بودند تا ابعاد حجاب را پوشش دهند؛ جز نیروی انتظامی که ماموریت خود را دنبال کرده که در جایی زحمت کشیده و در جایی با مشکلاتی همراه بوده که در همه جهان اتفاق می‌افتد، رسما گفتیم از 32 دستگاه 31 دستگاه وظایف خود را انجام نمی‌دهند و آنها را مکلف کردیم وظایف خود را انجام دهند. وی اضافه کرد: مثلا سعی کردیم هرگونه درگیری و اقدام مستقیم در قانون را جلوگیری کنیم. در قانون، گشت ارشاد نیست. ضمانت اجرایی قانون را مشخص کردیم. گفتیم کشف حجاب، بدحجابی و برهنگی و باید دستورالعمل آن را بنویسند. بخش‌هایی از تجهیزات آماده شده است. قالیباف تصریح کرد: در حوزه جرم‌انگاری هم کشف حجابی انجام شود، به‌صورت پیامکی مطلع می‌کنند و جریمه آن دریافت نمی‌شود. در دفعه دوم، جریمه‌ها دریافت خواهد شد. زندان و این مباحث در قانون وجود ندارد.
موضع پزشکیان چیست؟
پزشکیان اما بر خلاف قالیباف و نمایندگان مجلس اعتقادی به ایجاد تنش و اقدامات چالش‌زا در حوزه حجاب ندارد بلکه می‌گوید: «قطعا با زور نخواهیم توانست حجاب را بر سر زنان بپوشانیم مگر آنکه رفتار تربیتی خود را اصلاح کنیم. به همین سادگی هم نیست و نمی‌شود.» یا در میانه آبانماه رئیس‌جمهور در دیدار جمعی از اساتید و صاحبنظران جامعه‌شناسی با اشاره به نگاه‌های متفاوت به موضوع حجاب و انتقاد‌های برخی حاضران نسبت به سیاست‌های حاکم در این زمینه اظهارداشت: «در زمینه حجاب سوی دیگر ماجرا را هم در نظر داشته باشید که توسعه مستلزم احترام به فرهنگ جامعه است، اگر فرهنگ جامعه را مسخره کنیم دیگر امکان تغییر و تفاهم وجود نخواهد داشت. کسی‌که روشنفکر است و حرف از تغییر می‌زند، اگر به فرهنگ دیگری احترام نگذارد دعوا و جنگی پیش می‌آید که نباید اتفاق بیفتد؛ به هر حال باید فرهنگ جامعه را پاس بداریم.»
![]()