کرمان رصد - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
برخی از رهبران جهان که در گذشته با ترامپ مشکل داشتند، اکنون توانسته‌اند با او کار و حتی نظرش را جلب کنند. ترودو و زلنسکی در همین فهرست قرار می‌گیرند. این دو سیاستمدار به این نتیجه رسیده‌اند که باید در رفتار با ترامپ به‌گونه‌ای عمل کنند که متناسب با روحیه معامله‌گری وی باشد. یعنی ترامپ احساس کند که در قبال یک توافق یا معامله با آنها چیزی عایدش می‌شود. او همچنین تملق را دوست دارد و به همین دلیل این دسته از رهبران چنین مساله‌ای را در رفتارهایشان در قبال ترامپ مدنظر قرار می‌دهند.
هنگامی که کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا در 26سپتامبر در برج ترامپ برای صرف شام با دونالد جی.ترامپ ملاقات کرد، بخشی از یک برنامه جذاب بریتانیایی برای تقویت رابطه بین یک رهبر چپ و یک رئیس‌جمهور بالقوه راست بود. بنا به گفته کسی که در آن شامگاه در برنامه حضور داشت، ترامپ قبل از اینکه میهمانی شروع شود، رو به استارمر کرد و گفت: «ما با هم دوستیم.» به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، اینکه آنها با هم دوست بمانند، می‌تواند به‌عنوان یک حدس یا گمان باقی بماند.
از ماه‌ها قبل از بازگشت سیاسی ترامپ - و در روزهای پس از تایید پیروزی او - رهبران خارجی بار دیگر برای ابراز رضایت از او هجوم آورده‌اند. فرستادگان آنها یا با افراد در حلقه ترامپ دیدار می‌کنند یا با اتاق‌های فکری که انتظار می‌رود در تعیین سیاست‌ها برای دولت دوم ترامپ تاثیرگذار باشند، در تماس هستند. برخی از رهبران، مانند ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، طرح‌های خود را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که ذات معاملاتی ترامپ را تحریک کنند. دیگران، مانند جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، تیم‌هایی از مقامات را به ایالات متحده اعزام کرده‌اند تا با ده‌ها رهبر جمهوری‌خواه دیدار کنند، به این امید که بتوانند افراطی‌ترین غرایز ترامپ درباره اعمال تعرفه‌ها را تعدیل کنند.
تاریخ نشان می‌دهد که بسیاری از این تلاش‌های پل‌سازی با شکست مواجه خواهند شد. در پایان دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، او رابطه خوبی را با چندین رهبر آغاز کرد؛ اما پایان آن چیزی جز ترشرویی نبود. سیاست تجاری حمایت‌گرایانه و بیزاری او از اتحادها به درگیری‌هایی دامن زد که منجر به از بین رفتن بسیاری از آنها شد؛ درحالی‌که این اتحادها و روابط حاصل تلاش چندین ساله رهبران جهان بوده است. مالکوم ترنبول، نخست‌وزیر سابق استرالیا در مصاحبه‌ای گفت: «دو سوء‌تفاهم درباره ترامپ وجود داشت.» اولین مورد این بود که او در مقام ریاست‌جمهوری با آنچه در جریان مبارزات انتخاباتی بود متفاوت خواهد بود. دوم این بود که بهترین راه برای برخورد با او این است که تملق او را بگویید. در ژانویه2017، ترنبول یک تماس تلفنی خصمانه با ترامپ داشت که آیا ایالات متحده به توافق دوران اوباما برای پذیرش1250 پناهنده احترام می‌گذارد یا خیر که ترامپ با آن مخالفت کرد (ایالات متحده در نهایت آنها را پذیرفت). ترنبول گفت که بعدا نقاط مشترک دیگری با ترامپ پیدا کرد و حتی با او درباره اعمال تعرفه بر برخی از کالاهای صادراتی استرالیا صحبت کرد.
ترنبول گفت: «تفاوت این‌بار این است که همه دقیقا می‌دانند که قرار است چه چیزی به‌دست آورند.» او افزود: «او به‌شدت معامله‌گر است. شما باید بتوانید نشان دهید که یک اقدام خاص به نفع اوست.» خیلی قبل از انتخابات، رهبران با دنبال کردن اخبار انتخابات، شروع به پیش‌بینی پیروزی ترامپ کردند. زلنسکی در همان هفته‌ای با ترامپ ملاقات کرد که استارمر در نیویورک با او ملاقات کرده بود. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در ماه ژوئیه و نیز ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، به ملک ترامپ در پالم‌بیچ، مارالاگو سفر کرد. این دو (اوربان و ترامپ) مرتبا به هم تلفن می‌زنند و با یکدیگر صحبت می‌کنند. آنها در این گفت‌وگوها مرتبا یکدیگر را ستایش می‌کنند. ترامپ گفته است که اوربان یک «رهبر بسیار عالی، یک مرد بسیار قوی» است که برخی او را فقط «به‌دلیل قوی بودنش» دوست ندارند. اوربان، به‌نوبه خود، ترامپ را به‌عنوان تنها امید برای صلح در اوکراین و برای شکست «گلوبالیست‌ها» ستوده است.
چگونه ترامپ را متقاعد کنیم؟
متقاعد کردن ترامپ مبنی بر اینکه اولویت‌های اوکراین به نفع خودش است، در مرکز استراتژی لابی زلنسکی قرار دارد. بدبینی ترامپ درباره حمایت نظامی از اوکراین در برابر روسیه به خوبی شناخته‌شده است: «او ادعا می‌کند که می‌تواند جنگ را در یک روز پایان دهد، شاید حتی قبل از شروع به کار؛ هرچند نگفته است که چگونه.» تحلیلگران نگرانند که او زلنسکی را مجبور به پذیرش صلح با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه کند که این می‌تواند منجر به تثبیت دستاوردهای ارضی روسیه در اوکراین شود. زلنسکی در جلسه خود در نیویورک این موضوع را مطرح کرد که دفاع از اوکراین در راستای منافع اقتصادی ایالات متحده است.
دلیل آن این است که بیشتر کمک‌های نظامی آمریکا به نفع پیمانکاران دفاعی این کشور است؛ برای مثال، لاکهید مارتین که سیستم موشکی HIMARS را می‌سازد، به سلاحی حیاتی در زرادخانه اوکراین تبدیل شده است. مقامات اوکراینی با متحدان جمهوری‌خواه در واشنگتن به دنبال ایجاد راه‌های جدیدی برای ساختار کمک‌های نظامی، از جمله ایجاد یک برنامه وام و اجاره (lend-lease) 500میلیارد دلاری کمک به اوکراین برای دفاع از خود، همکاری کرده‌اند. این زاییده افکار مایک پمپئو، وزیر امور خارجه و مدیر سابق سی‌آی‌ای در اولین دولت ترامپ است که ممکن است نقش برجسته‌ای در دولت جدید داشته باشد. الکساندر مرژکو، رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اوکراین گفت: «به نظر من، ما باید موضعی فعالانه اتخاذ کنیم. این به‌ویژه در زمانی که ترامپ در حال تشکیل دولت و تیم سیاست خارجی خود است و درحالی‌که کنگره جدید در حال تشکیل است، بسیار مهم و به موقع است.»
مرژکو افزود: «چندین کتاب درباره اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ خوانده است تا به او کمک کند که بفهمد چگونه می‌تواند با ترامپ برخورد و همکاری کند.» او همچنین دو جلسه - یکی در واشنگتن و دیگری در لیتوانی - با بنیاد هریتیج برگزار کرد. بنیاد هریتیج یک موسسه محافظه‌کار است که در صفوف آن افرادی دیده می‌شوند که در دولت ترامپ یا در کمپین انتخاباتی یا تیم‌های انتقالی او خدمت کرده‌اند. زلنسکی و ترامپ شروع خوبی با یکدیگر نداشتند: «تماس تلفنی ترامپ در سال2019 با رهبر اوکراین که در آن رهبر آمریکا از او خواست تا درباره جوزف آر.بایدن جونیور تحقیق کند، اولین روند استیضاح او را کلید زد.» با این حال، روز چهارشنبه، زلنسکی در صدر فهرست تبریک‌گویان ترامپ قرار گرفت و از رئیس‌جمهور منتخب به خاطر آنچه او آن را «پیروزی تاریخی و قاطع» خواند، تمجید کرد. زلنسکی گفت: «مکالمه بسیار گرمی بود.» او اشاره ای نکرد که ترامپ، ایلان ماسک، میلیاردر سیلیکون‌ولی را که از کمپین انتخاباتی او حمایت می‌کرد، در این تماس تلفنی شریک کرده است.
کانادا نیز شبکه گسترده‌ای را برای تاثیرگذاری بر دولت آینده به‌کار گرفته است. از ژانویه گذشته، ترودو وزرای کابینه را در سفرهای منظم به ایالات متحده برای دیدار با مقامات فدرال و ایالتی و ترویج ارزش روابط تجاری گسترده ایالات متحده و کانادا به این کشور اعزام کرد. ترامپ گفته است که می‌خواهد همه کالاهای وارداتی مشمول تعرفه 10درصدی یا بالاتر شوند. این برای کانادا فاجعه‌بار خواهد بود. فرستادگان ترودو سعی می‌کردند با هرکسی که صحبت می‌کنند، بگویند که این برای ایالات متحده نیز بد خواهد بود. تیم ترودو به 23ایالت آمریکا لشکرکشی و با رهبران جمهوری‌خواه دیدار کردند.
خود ترودو با ترامپ رابطه‌ای نوسانی داشته‌است. زمانی این دو کاملا علیه هم بودند و بر سر تعرفه‌ها با هم اختلاف پیدا کردند؛ به‌طوری‌که ترامپ در سال2018 از نشست گروه7 در کانادا خارج شد و ترودو را «ناصادق و ضعیف» خواند. اما کریستیا فریلند، معاون نخست‌وزیر کانادا، روابط خوبی با رابرت لایتیزر، مشاور ارشد ترامپ در امور تجاری دارد. رابطه خوب این دو در زمان کار مشترک بر سر توافق‌نامه جدید نفتا شکل گرفت. فریلند گفت که او و لایتیزر اخیرا درباره اینکه چگونه سیل واردات چینی باعث از بین رفتن تولید در ایالات متحده و آسیب رساندن به کارگران طبقه متوسط شده است، صحبت کرده‌اند. او به خبرنگاران گفت: «این موضوعی است که من و لایتیزر به‌شدت موافق هستیم.»
همکاری با دولت جدید ترامپ برای برخی آسان‌تر از سایرین است. چندین ماه است که مقامات اسرائیلی به جرد کوشنر، داماد ترامپ که در اولین دوره ریاست‌جمهوری او روی مسائل خاورمیانه کار می‌کرد و دیوید فریدمن که به‌عنوان سفیر ترامپ در اسرائیل خدمت می‌کرد، جلسات توجیهی درباره جنگ غزه ارائه کرده‌اند. دو مقام اسرائیلی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند: اسرائیلی‌ها درباره مسائل حساس صحبت کردند.» استر آلوش، سخنگوی داگان گفت که یوسی داگان، یکی از روسای شهرک‌نشینان اسرائیلی که برای ترامپ مبارزات انتخاباتی برگزار می‌کرد، از پیش برای شرکت در مراسم تحلیف وی در واشنگتن دعوت شده است. داگان ماه گذشته میزبان فریدمن در رویدادی برای تبلیغ کتاب فریدمن تحت عنوان «یک دولت یهودی» بود.
نتانیاهو مانند ترودو فراز و نشیب‌های خود را با ترامپ داشته است. در اولین دوره ریاست‌جمهوری خود، ترامپ بیت‌المقدس را به‌عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل کرد و به نتانیاهو یک پیروزی بزرگ هدیه داد. اما در سال2020، نتانیاهو با تبریک به بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، او را عصبانی کرد. نتانیاهو پس از دیدار خود از مارالاگو، یکی از اولین نفراتی بود که روز چهارشنبه با ترامپ تماس گرفت و کابینه اسرائیل آن را گفت‌وگوی «گرم و صمیمانه» توصیف کرد. گرچه در مقایسه با عباراتی که توسط دیگر رهبران استفاده می‌شود، محدود بود. رئیس‌جمهور کنیا، ویلیام روتو، تنها رهبر آفریقایی که بایدن برای یک سفر دولتی میزبان او بود، گفت که پیروزی ترامپ ادای احترام به «مدیریت رویاگونه، جسورانه و مبتکرانه‌اش» بود. دیپلمات‌های اروپایی درباره وظیفه‌ای که پیش روی آنهاست، واقع‌بین هستند. اما آنها به این ایده چسبیده‌اند که با رویکرد مناسب می‌توان ترامپ را تحت تاثیر قرار داد.
![]()