بزرگنمايي:

کرمان رصد - جماران /متن پیش رو در جماران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
با رفتاری که بیشتر به رؤسای مافیا شباهت دارد تا رؤسای جمهور، دونالد ترامپ چهره‌ای تازه و نگران‌کننده از ایالات متحده ترسیم کرده است—کشوری که به‌جای پایبندی به اصول اخلاقی و دیپلماتیک، از تهدید، باج‌خواهی و فشار برای پیشبرد اهدافش استفاده می‌کند. «جاناتان فریدلند» در این یادداشت برای گاردین هشدار می‌دهد که در جهانی بی‌ثبات، بریتانیا دیگر نمی‌تواند با چشمانی بسته به شراکت دیرینه‌اش با آمریکا تکیه کند.
 «جاناتان فریدلند»، روزنامه‌نگار در یادداشتی برای گاردین نوشت: «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در رفتارش بیش از آنکه شبیه یک رهبر سیاسی متعارف باشد، به رفتار یک رئیس مافیا شباهت دارد. با این حال، تفاوت مهمی میان او و یک رئیس مافیا وجود دارد: «ترامپ» هیچ پایبندی‌ای به اصول اخلاقی ندارد. مقایسه او با چهره‌ای مانند پدرخوانده «کورلئونه» نیز چندان ساده نیست؛ نه فقط به این دلیل که چنین تشبیهی ممکن است برای «ترامپ» خوشایند باشد، بلکه به‌ این خاطر که پدرخوانده دارای اقتدار و کاریزمای مردانه است؛ در حالی‌ که «ترامپ در برابر دشمنان آمریکا امتیاز می‌دهد بدون آن‌که چیزی به‌دست آورد. با این حال، در جهانی که تحولات با سرعتی چشمگیر رخ می‌دهد—جایی که کشوری متحد در عرض چند هفته به دشمن بدل می‌شود—داشتن یک چارچوب تحلیلی یا راهنما می‌تواند بسیار راهگشا باشد. زمانی که «لوک هاردینگ»، روسیه‌ی دوران «ولادیمیر پوتین» را «دولت مافیایی» توصیف کرد، ماهیت این نظام را با دقت آشکار ساخت. اکنون شاید زمان آن فرا رسیده باشد که همین عنوان را برای ایالات متحده‌ای به کار ببریم که رهبری‌اش در هم‌سویی با «پوتین» قرار دارد.
تشدید فشار بر اوکراین با زبان تهدید و باج‌خواهی
اظهارات «دونالد ترامپ» درباره جنگ اوکراین بار دیگر یادآور سبک خاص و مبهم تهدیدهای اوست، سبکی که بیشتر به گویش خاص مافیای سیسیلی شباهت دارد تا ادبیات دیپلماتیک. «ترامپ» هفته گذشته ادعا کرد که پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین «می‌تواند خیلی سریع اتفاق بیفتد»، اما بلافاصله هشدار داد: «اگر کسی نخواهد توافق کند، بعید می‌دانم زیاد دوام بیاورد.» نیازی به مترجم نیست تا بفهمیم که او به‌طور واضح به چه کسی اشاره دارد: «ولودیمیر زلنسکی.» روز پنجشنبه، «دونالد ترامپ» با اطمینان اعلام کرد که اوکراین دیر یا زود مجبور به پذیرش خواسته‌های او خواهد شد، چرا که «به‌گمانم گزینه‌ی دیگری پیش رویشان نیست». او پیشنهادی به آنها داده بود که عملاً نمی‌توانستند رد کنند؛ و البته، این کار را کرده بود. با قطع کمک‌های نظامی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات ایالات متحده با روسیه او عملاً یک اسلحه روسی را به سمت شقیقه اوکراین نشانه گرفته بود. تأثیر این حرکت، با اعلامیه «ترامپ» مبنی بر اینکه او «به شدت در حال بررسی تحریم‌های بانکی و تعرفه‌ها علیه مسکو است»، کاهش نیافت. اقدام «ترامپ» بیش از آن‌که تلاشی واقعی برای برقراری تعادل باشد، بیشتر جنبه‌ی نمایشی داشت. او وانمود می‌کرد که برخوردی یکسان با هر دو طرف دارد، اما شواهد نشان می‌داد که این ترفند برای هیچ‌کس باورپذیر نبود. انتظاری که از «زلنسکی» داشت، چیزی جز واگذاری بخش عمده‌ای از منابع طبیعی اوکراین نبود؛ دقیقاً مانند رقبای «کورلئونه» که برای نجات جان خود ناگزیر از فدا کردن دارایی‌هایشان می‌شوند.
باج‌گیری از متحدان
این رفتار، نمادی از شیوه‌ی اعمال قدرت آمریکا در نظم جهانی معاصر به شمار می‌رود. «ترامپ» نیز، بی‌اعتنا به هنجارهای دیپلماتیک، در سخنرانی سالانه‌اش در کنگره که سه‌شنبه گذشته ایراد شد، بار دیگر به موضوع تصرف گرینلند پرداخت و با صراحت اعلام کرد: «به هر قیمتی، آن را به دست می‌آوریم.» او همچنین هشدار پیشین خود به دولت دانمارک را یادآوری کرد و تصریح نمود که در صورت عدم تحقق خواسته‌هایش، ممکن است اقدامات سختگیرانه‌تری از جمله اعمال تعرفه علیه این کشور در دستور کار قرار گیرد. این پیام غیرمستقیم، اما شفاف بود: «زمین ارزشمندی دارید؛ حیف است اگر برایش اتفاقی بیفتد.»
روش‌های مافیایی ترامپ؛ نابودی اقتصاد کانادا برای الحاق به ایالات متحده
این همان سبک باج‌خواهی است که «ترامپ» پیش‌تر نیز در قبال همسایه شمالی ایالات متحده، کانادا، به کار بسته بود. «جاستین ترودو»، نخست‌وزیر سابق کانادا، هفته گذشته آشکارا اعلام کرد که ترامپ قصد دارد «اقتصاد کانادا را به‌طور کامل نابود کند تا زمینه‌ الحاق این کشور به آمریکا را فراهم آورد.» او تأکید کرد: «ما هرگز ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا نخواهیم شد.» این روش به‌طور کامل با شیوه‌های تاریک و تهدیدآمیزی که روزگاری در گوشه‌های پنهان صنعت ساخت‌وساز نیوجرسی رایج بود، همخوانی دارد؛ مجموعه‌ای از آتش‌سوزی‌های مشکوک که تنها زمانی متوقف می‌شوند که رقیب سرسخت از میدان خارج شود.
رفتارهای گنگستری در سطح روابط دیپلماتیک
شیوه و لحن این رفتارها به‌روشنی رنگ‌وبویی مافیایی دارد. علاقه وسواسی «ترامپ» به دریافت احترام، در دیدارش با «ولودیمیر زلنسکی» در دفتر بیضی‌شکل به‌وضوح نمایان بود. او به همراه «جی‌دی ونس»، سه بار «زلنسکی» را به بی‌احترامی متهم کردند؛ رفتاری که بیشتر به شخصیت‌های گنگستری شباهت داشت تا رهبران سیاسی، و ذهن را به «تامی دی‌ویتو»، شخصیت معروف جو پشی در فیلم «رفقای خوب» می‌برد. علاوه بر این، طعنه‌ها و تحقیر زیردستان نیز قابل‌توجه بود. «ترامپ» در جریان سخنرانی‌اش در کنگره، «مارکو روبیو»، وزیر خارجه، را به‌عنوان مسئول بازپس‌گیری کانال پاناما معرفی کرد و با لحنی تمسخرآمیز گفت: «موفق باشی مارکو. حالا اگر چیزی خراب شد، می‌دانیم باید چه کسی را مقصر بدانیم.» همین جمله باعث خنده‌های عصبی اطرافیان شد؛ خنده‌هایی که از سر آسودگی بود، چراکه حداقل این‌بار، هدف تحقیر خودشان نبودند.
سردرگمی اطرافیان در برابر تصمیم‌گیری‌های خودسرانه
سیاست‌های «ترامپ» چنان غیرقابل‌پیش‌بینی و خودسرانه اعمال می‌شوند که حتی نزدیک‌ترین دستیارانش نیز مانند منتقدان او، برای هماهنگ شدن با این تحولات دچار سردرگمی‌اند. نمونه بارز آن، تعرفه‌هایی است که گاهی با سر و صدای زیاد اعلام می‌شوند اما به‌سرعت لغو می‌گردند. علاقه اصلی «ترامپ» به تعرفه‌های وارداتی، در توانایی اجرای فوری آن‌ها از طریق یک فرمان اجرایی ریاست‌جمهوری نهفته است. او همچنین می‌تواند معافیت‌هایی برای برخی صنایع خاص آمریکایی در نظر بگیرد. همان‌طور که «کریس هیز» از شبکه MSNBC بیان کرده، این وضعیت عملاً به نوعی اخاذی شبیه شده است؛ جایی که رئیس‌جمهور می‌تواند تنها با یک امضا، سرنوشت یک کسب‌وکار را مشخص کند—خواه نابودی، خواه نجات—و این بسته به میزان وفاداری آن‌ها به اوست.
تهدید قضات، خبرنگاران و رؤسای دانشگاه با روش‌های مافیایی
پدیده ترامپیسم صرفاً محدود به سیاست خارجی نیست و نشانه‌های روش‌های مافیایی مشابه «کوزا نوسترا» به‌روشنی در فضای داخلی آمریکا نیز قابل مشاهده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، در هفته جاری چند قاضی فدرال در منطقه واشنگتن دی‌سی با پیتزاهایی روبه‌رو شدند که بدون سفارش و از منابع ناشناس به در منازلشان ارسال شده بود. پلیس این اقدام را به‌عنوان تهدیدی غیرمستقیم تلقی کرده که نشان‌دهنده شناسایی محل سکونت این قضات است. هم‌زمان، این قضات هدف حملاتی شدید از سوی «ایلان ماسک» قرار گرفته‌اند؛ او در شبکه‌های اجتماعی آنان را «فاسد» و «شرور» نامیده و مدعی شده که آنها مانعی در مسیر تضعیف نهادهای فدرال هستند. «جان جونز»، قاضی بازنشسته‌ای که در سال 2021 از سمت خود کناره‌گیری کرد، گفت: «هرگز ندیده‌ام که قضات تا این حد احساس نگرانی کنند.» فرقی نمی‌کند که این اقدامات با هدف اعمال فشار بر قضات صورت گرفته باشند یا برای مهار رسانه‌ها طراحی شده باشند؛ در هر صورت، روند وقایع گویی دقیقاً مطابق با دستورالعمل‌هایی از نوع «کورلئونه» پیش می‌رود. تأثیر این اقدامات به طرز قابل توجهی سریع بوده است، تا جایی که نوعی سکوت سنگین و غیرمعمول بر فضای عمومی ایالات متحده حاکم شده. یکی از اعضای دموکرات کنگره می‌گوید که بسیاری از نمایندگان جمهوری‌خواه به دلیل نگرانی از امنیت جانی خود و خانواده‌هایشان، از انتقاد علنی نسبت به «ترامپ» خودداری می‌کنند.
در این میان، تنها سیاستمداران نیستند که گرفتار ترس و احتیاط شده‌اند. رؤسای دانشگاه‌ها، بیم‌ناک از قطع بودجه‌های کلان فدرال، از هرگونه اظهار نظر علنی پرهیز می‌کنند. مدیران عامل شرکت‌ها نیز، نگران پیامدهای احتمالی تعرفه‌هایی که می‌تواند به کسب‌وکارشان ضربه بزند، ترجیح می‌دهند سکوت پیشه کنند. به گزارش نیویورک تایمز، نگرانی از حملات آنلاین توسط چهره‌هایی چون «ایلان ماسک» و «دونالد ترامپ»، و احتمال تبدیل شدن این حملات به تهدیدات خشونت‌آمیز علیه خود یا خانواده‌هایشان، در میان منتقدان بالقوه به‌طرز چشمگیری رو به افزایش است.
فروپاشی نهادهای ضد فساد و عادی‌سازی رشوه‌خواری بین‌المللی
این شرایط به نوعی نقش سپر دفاعی را برای «ترامپ» ایفا می‌کند و او را از فشار انتقادات مصون نگه می‌دارد؛ در نتیجه، نه‌تنها او را از پاسخ‌گویی دور می‌کند، بلکه انگیزه‌ای برای ادامه رفتارهای مشابه با یک رئیس مافیایی فاسد و بی‌تفاوت فراهم می‌آورد. به‌عنوان نمونه، کافی‌ست نگاهی بیندازید به نحوه‌ای که این روزها آشکارا از مردم پول دریافت می‌کند: 5 میلیون دلار برای دیدار خصوصی در مار-آ-لاگو و 1 میلیون دلار برای صرف شام در جمعی کوچک. اگر هنوز متوجه پیام واضح او نشده‌اید، باید گفت که «ترامپ» رسماً اعلام کرده ایالات متحده دیگر به اجرای قانون «ممنوعیت فساد در خارج از کشور» پایبند نخواهد بود؛ قانونی که تا پیش از این، پرداخت رشوه توسط شهروندان آمریکایی به مقامات خارجی را جرم‌انگاری می‌کرد. در همین حین، دادستان کل تمامی واحدهای ویژه مبارزه با فساد مالی در وزارت دادگستری را منحل کرده است. از سوی دیگر، وقتی صحبت از بی‌رحمی به میان می‌آید، به‌خوبی می‌توان آن را در لحن «ایلان ماسک» دید که با رضایت از «تکه‌تکه شدن آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در اره‌برقی» سخن می‌گوید؛ اقدامی که جان بیماران و افراد گرسنه‌ای را تهدید می‌کند که برای تأمین دارو و غذا به کمک‌های آمریکا وابسته‌اند.
وقتی مافیا اخلاق‌مدارتر از رئیس‌جمهور آمریکاست
دست‌کم خانواده «کورلئونه» به اصول اخلاقی خود وفادار بودند؛ آن‌ها باور داشتند که خدمات باید به خاطر سپرده شوند و در زمان مناسب پاسخ داده شوند. در مقابل، «ترامپ» ترجیح می‌دهد به‌جای پرداخت بدهی به پیمانکارانی که پیش‌تر برای دولت آمریکا کار کرده‌اند، کار را به دادگاه بکشاند و اهمیتی برای کسانی که ایالات متحده به آن‌ها بدهکار است قائل نیست. اگر غیر از این بود، چطور ممکن بود معاون او چشمانش را بر خون‌هایی ببندد که توسط متحدان آمریکا – از جمله بریتانیا – ریخته شده‌اند، آن‌ هم وقتی که پیشنهاد «اعزام 20 هزار سرباز از کشوری بی‌طرف که دهه‌هاست وارد جنگی نشده» را رد کرد؟
پایان یک اتحاد قدیمی؛ زمان بازنگری در سیاست خارجی فرا رسیده است
افرادی که امروز زمام امور ایالات متحده را در دست دارند، به گونه‌ای رفتار می‌کنند که حتی از اصول ابتدایی اخلاقی نیز فاصله گرفته‌اند. این مسئله نگران‌کننده است، به‌ویژه از آن جهت که ایالات متحده، کشوری که در گذشته و به‌ویژه از دوران سلطنت «ادوارد هفتم» نزدیک‌ترین متحد بریتانیا بوده، اکنون با چالش‌هایی در سطح رهبری مواجه شده است. در چنین شرایطی، بریتانیا باید مسیر تازه‌ای در سیاست خارجی خود اتخاذ کند؛ چرا که واقعیت‌های دوران پس از برگزیت 2016 دیگر وجود ندارند و ادامه‌ی فاصله‌گیری از کشورهای همسایه نه تنها غیرمنطقی بلکه مخاطره‌آمیز است. وقتی قدرتمندترین کشور جهان به شکلی نگران‌کننده دچار انحراف می‌شود، طبیعی است که کشورهای دیگر باید اقدامات مقتضی را برای حفظ منافع و امنیت خود در پیش بگیرند.
بازار