کرمان رصد - ایجاد خوشه‌ گردشگری، رویکردی نوین در توسعه گردشگری است که با تمرکز بر همکاری و هم افزایی بین ذینفعان مختلف صنعت گردشگری، منجر به افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت خدمات و توسعه پایدار مقصد می‌شود.
فرشید فیروزان / ایجاد خوشه گردشگری ، رویکردی نوین در توسعه گردشگری است که با تمرکز بر همکاری و هم افزایی بین ذینفعان مختلف صنعت گردشگری، منجر به افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت خدمات و توسعه پایدار مقصد می‌شود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

در این راستا، تشکیل خوشه گردشگری بین سه استان سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان، که دارای جاذبه ها و توانمندیهای عظیم گردشگری در جنوب شرقی ایران هستند، اقدامی موثر برای استفاده از ظرفیتهای متنوع هر سه استان در جهت توسعه گردشگری جنوب شرق کشورخواهد بود.
وجود جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، مناطق بکر طبیعی و چشمه‌های آب گرم،صنایع دستی رنگارنگ و سواحل متنوع در هر سه استان، فرصت رقابتی بزرگی برای جذب گردشگر خارجی وداخلی به استانهای عضو خوشه را بوجود می اورند.
هر یک از استانهای عضو خوشه گردشگری جنوب شرق کشور دارای جاذبه‌های بسیارمتنوع و منحصر به فردی می باشند که در ذیل بطور گذرا برخی از جاذبه های استاهای سیستان و بلوچستان ،کرمان و هرمزگان از اعضای این خوشه گردشگری را مرور خواهیم نمود:
سیستان و بلوچستان: در این استان می توان به جاذبه های تاریخی ، فرهنگی و طبیعی مانند اثر ثبت جهانی میراث فرهنگی سایت باستانی شهر سوخته ، کوه خواجه ، قلعه غلامان ، روستای تاریخی قلعه نو، قلعه خاش ، قلعه ناصری ایرانشهر، قلعه سب،روستای گردشگری کلپورگان ، کوه تفتان ،روستای لادیز،زیست گاه تمساح پوزه کوتاه ،سواحل زیبای چابهار،کوه های مینیاتوری چابهارو……همچنین به برخی از صنایع دستی استان که عبارتند ازخامه دوزی، آیینه دوزی، سکه دوزی، سوزن دوزی ،سفال کلپورگان ، گلیم بافی و…اشاره نمود.
کرمان: در این استان می توان به جاذبه های تاریخی ، فرهنگی و طبیعی مانند کویر لوت، ارگ بم، باغ شاهزاده ماهان ،بازار کرمان، مجموعه گنجعلی خان کرمان، گنبد جبلیه، باغ فتح آباد کرمان ، ارگ راین ، مجموعه حاج آقا علی رفسنجان ، ارگ انار،روستای صخره ای میمند، کلوتهای شهداد، تنگه راگه رفسنجان،آبشار کشیت ، پارک ملی خبر، بندر هنزا رابرو……همچنین به برخی از صنایع دستی استان که عبارتند ازپته دوزی،گلیم شیریکی پیچ، ساخت ظروف مسی ، قالیچه افشاری ، شال بافی، مفرشوو…….. اشاره نمود.
هرمزگان: در این استان می توان به جاذبه های تاریخی ، فرهنگی و طبیعی مانندقلعه فین،قلعه حاجی آباد،قلعه تاریخی کمیز،کاخ و باغ های نازدشت،برج سیاه و سفید، حمام گله داری، خانه فکری،خانه گلبتان، دو گنبدان گوخرد،معبد هندوها،قلعه هرمز،جنگل حرا ، تنگه بوچیر، ساحل بستانو، ساحل مغدان ، دره ستارگان ،تنگه چاه کوه و…….. همچنین به برخی از صنایع دستی استان که عبارتند ازگلابتون دوزی، خوس دوزی، بادله دوزی، خرسک بافی، چادر شب بافی، چنته بافی،صنایع دستی دریایی و…… اشاره نمود.
لازم بذکر است هر سه استان دارای مناطق آزاد و یا ویژه اقتصادیبودهو از قابلیت بالایی در زمینه توسعه گردشگری خوراک ، آیین ها ، موسیقی و ادبیات عامیانه برخوردار هستند.
مزایای تشکیل خوشه گردشگری می توان به موارد ذیل اشاره نمود: با ایجاد برند مشترک برای سه استان، می‌توان با بهره گیری از ابزارهای مختلف تبلیغاتی و بازار یابی مانند حضور مشترک در نمایشگاههای خارجی و داخلی ،تبلیغات تلویزیونی مشترک و…این خوشه گردشگری را به عنوان یک مقصد گردشگری متنوع و جذاب معرفی نمود.
با همکاری و هماهنگی بین دستگاههای اجرایی سه استان عضو خوشه گردشگری، می‌توان نسبت به افزایش جذب گردشگران و مدت زمان اقامت و بازگشت مجدد گردشگران جهت بازدید دوباره مناطق عضو خوشه گردشگری اقدام نمود.
با ترکیب جاذبه‌های گردشگری هر سه استان، می‌توان محصولات گردشگری متنوعی را مانند گردشگری کشاورزی ، گردشگری کوهستان، گردشگری سلامت ، گردشگری تاریخی فرهنگی ،گردشگری ساحلی ، گردشگری گشتهای دریایی ، گردشگری خوراک و…طراحی و ارائه نمود.
با سرمایه‌گذاری مشترک، می‌توان زیرساخت‌های گردشگری منطقه را بهبود بخشید و به استانداردهای بین‌المللی نزدیک‌تر نمود.
توسعه گردشگری در این مناطق می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی ساکنین شود.
تشکیل این خوشه گردشگری با چالشهایی به شرح ذیل نیز روبرو می باشد: یکی از مهمترین چالش‌ها، نبود زیرساخت‌هاو اعتبارات کافی در برخی مناطق است که بایدنسبت به جذب سرمایه گزار و اعتبارات لازم با همکاری دستگاههای اجرایی استانی و ملی و تشکیل صندوقهای مشترک سرمایه گذاری اقدام نمود تا این مشکل رفع گردد.
کمبود نیروی انسانی متخصص یکی دیگر از چالشهای این خوشه می باشد که برای توسعه گردشگری در این مناطق نیاز به نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده می باشدکه با برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک و جذب نیروهای بومی، این نیاز برطرف خواهد گردید.
نبود هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی مختلف، یکی دیگر از چالش‌هایی است که با ایجاد شورای هماهنگی گردشگری منطقه‌ای می‌توان نسبت به رفع آن اقدام نمود.
تبلیغات وبازاریابی ناکافی و نامناسب از دیگر چالش‌هایی است که با طراحی و اجرای کمپین‌های تبلیغاتی موثر مانند تبلیغات محیطی مشترک در پایتخت ، برگزاری فم تورهای متنوع ، تبلیغات تلویزیونی مشترک و….. می‌توان این چالش را برطرف نمود.
تشکیل خوشه گردشگری بین سه استان سیستان و بلوچستان،کرمان و هرمزگان، فرصتی استثنایی برای توسعه پایدار گردشگری در این مناطق بوجود می آورد. با توجه به توانمندیهای بالای این مناطق و مزایای تشکیل خوشه، می‌توان با همکاری و هم افزایی بین جوامع ذینفع مختلف، به توسعه صنعت گردشگری در این مناطق کمک شایانی نمود.
در پایان پیشنهادهایی جهت تشکیل این خوشه گردشگری به شرح ذیل ارائه می گردد: تدوین سند راهبردی مشترک برای توسعه گردشگری در منطقه، می‌تواند به عنوان نقشه راه برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای گردشگری در خوشه مورد استفاده قرار گیرد.
ایجاد صندوق توسعه گردشگری منطقه‌ای
تسهیل صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری
تقویت همکاری بین بخشهای خصوصی و فعالان گردشگری استانهای عضو خوشه گردشگری جنوب شرق
خوشه ایجاد یک سیستم جامع برای جمع‌آوری داده‌های گردشگری
خوشه تقویت همکاری بین بخش دولتی و خصوصی
ایجاد دبیرخانه دائمی برای هماهنگی و پیگیری امور مربوط به خوشه گردشگری، می‌تواند به بهبود عملکرداین خوشه کمک نماید.
با توجه به اهمیت توسعه گردشگری در اقتصاد کشور و نقش مهمی که این صنعت در ایجاد اشتغال و درآمدزایی دارد، تشکیل خوشه گردشگری بین سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان، می‌تواند گامی مهم در جهت توسعه پایدار جنوب شرق کشور باشد.